O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

 
 
 
9.1-chizma.
 Iste‟molchi ortiqcha nafliligi 
CDA mahsulotni sotib olishda iste‘molchilar tomonidan erishilgan 
pul daromadidir. Bu natijani bir oz boshqacha ifoda qilsak, monopolist 
amalda mukammal narx farqlanishiga erishgan taqdirda iste‘molchilar 
talab egri chizig‗i bo‗ylab pastgacha tushadi va ODAH umumiy 
daromadni ishlaydi, ammo raqobat bozorida barcha iste‘molchilar oddiy 
OC narxda sotib oladilar, iste‘molchilarning umumiy xarajatlari 
OCAHni tashkil etadi. Shuning uchun CDA iste‘molchilarning tejab 
qolgan pullari yoki ular ortiqcha nafliligining puldagi ifodasidir. Agar 
biz talab egri chizig‗i bo‗ylab OD narxidan MP va HA ga pastga 
tushishimiz jarayonida pulning Me‘yoriy nafliligi miqdori o‗zgarmay 
qolsa, unda Marshallning iste‘molchilar ortiqcha nafliligi tushunchasini 
tovar iste‘mol qilishdan olingan ortiqcha naflilikning puldagi ifodasi, 
deb qabul qilish mumkin.