O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti k. Z. Xomitov

 
10.2. Uch yondashuv asosida ko„chmas mulk qiymatini garov 
maqsadida baholash tartib-qoidalari 
 
Kredit ajratuvchi bo‗linma Qarz oluvchining kredit ta‘minoti 
to‗g‗risidagi taklifini o‗rganib chiqib, garov turini aniqlaydi va taqdim 

---

282 
etilgan hujjatlarni mol-mulkning qiymatini kelishish uchun Kredit 
xatarlarini boshqarish departamentiga yuboradi. 
Bank (filial) mas‘ul mutaxassisining asosiy vazifasi garov 
mulkining qiymatini uning likvidligiga ta‘sir ko‗rsatuvchi barcha 
omillarni hisobga olgan holda aniqlashdan iborat. 
Kredit ta‘minotiga doir hujjatlarni rasmiylashtiruvchi Bank (filial) 
mas‘ul mutaxassisi mazkur mulk garovdan, band solishlikdan, boshqa 
majburiyatlardan holi ekanligiga va garovga olinishi mumkinligiga 
ishonch hosil qilishi shart. 
Bank (filial) mas‘ul mutaxassisi obyekt joylashgan manzilga 
chiqib mol-mulkka va mol-mulkning egalik huquqini beruvchi 
hujjatlarni mos ekanligiga ishonch hosil qilishi, mulkni ko‗zdan 
kechirishi, uning holatini va qiymatini belgilashga ta‘sir etishi mumkin 
bo‗lgan boshqa omillarni baholashi, ko‗zdan kechirish varaqasini 
to‗ldirishi shart. 
Shundan so‗ng quyidagi ma‘lumotlarni tahlil qiladi: 

garov mulkining huquqiy ahvoli to‗g‗risidagi (titul, mulkiy 
huquqlari va servitutlari); 

ko‗chmas mulk tarkibiga kiruvchi binolar, inshootlar va 
muhandislik kommunikatsiyalari to‗g‗risidagi; 

shahar yoki tumanning iqtisodiy hududlari xaritasi bo‗yicha – 
baholanayotgan obyektning joylashgan yeri va obyektning qiymatiga 
ta‘sir ko‗rsatuvchi bevosita uning yon atrofii to‗g‗risidagi; 

ishlab chiqarilgan, qurilgan yili, eskirish darajasi va texnik holati 
to‗g‗risidagi. 
Garov predmetining bozor qiymati mustaqil baholovchi tashkiloti 
tomonidan belgilanadi. 
Bank (filial) mas‘ul mutaxassisi xolis baholash tashkilotining 
hisobotini amaldagi qonunchilik talablariga hamda O‗zbekiston 
Respublikasida baholashning mavjud standartlarga muvofiqligini 
tekshirib chiqishi darkor. 
Mulkning 
bozor qiymati 
uch yondashuv bilan olinadigan hisob 
qiymatini tahlil qilish yo‗li bilan aniqlanadi, ya‘ni: 

---

283 

O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qoshidagi 
Geodeziya, kartografiya va davlat kadastri bosh boshqarmasi tomonidan 
tasdiqlangan noturar bino va inshootlarning tiklash qiymatining tahlil 
paytiga amal qiluvchi yaxlitlangan ko‗rsatkichlari to‗plami bo‗yicha 
xarajatli yondashuv bilan; 

mintaqaviy birjalar va ommaviy axborot vositalarining 
ma‘lumotlari asosida sotuvlarning to‗g‗ridan-to‗g‗ri qiyosiy tahlil 
qilinish yondashuvi bilan; 

daromadli yondashuv bilan. 
Mulkning 
garov bahosi 
baholash hisob-kitoblarini, mintaqaviy 
birjalar ma‘lumotlarini va obyektning likvidligini kompleks tahlil qilish 
asosida bozor narxiga nisbatan foizlarda aniqlanadi. Garovga taklif 
etilgan mulk yuqoridarajada likvidlikka ega bo‗lgan ayrim hollarda, 
istisno tarzida diskont miqdoriBoshqaruvning qarori asosida qayta 
ko‗rib chiqilishi mumkin.