O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti k. Z. Xomitov

5.2.2-rasm
. Rеjalashtirish koʻchmas mulkni boshqarish funksiyasi sifatida
. 
Ko‗chmas mulkni yaratish va boshqarish rejalashtirish 
jarayonidan boshlanadi. Rejalashtirish jarayoni detallashtirish, amalga 
oshirish muddatlari kabilar bo‗yicha turlarga bo‗linadi (5.2.1. va 5.2.2-
rasmlar). 
Ko‗chmas mulk obyektlarini boshqarish jarayonida quyidagi 
vazifalar amalga oshiriladi: 

prognozlash, 
maqsadni 
belgilash 
va 
ularga 
erishish 

---

149 
Ko‗chmas mulk obyektlarini boshqarish jarayonida quyidagi 
vazifalar amalga oshiriladi: 

prognozlash, maqsadni belgilash va ularga erishish strategiyasini 
tanlash; 

rejalashtirish va loyihalash; 

ro‗yxatdan o‗tkazish, baholash va hisobga olish; 

ekspluatatsiya va soliqqa tortish; 

nazorat va tasarruf etish, rejani to‗g‗rilash. 
Ko‗chmas mulkni boshqarishning konseptual umumlashtiruvchi 
chizmasi 5.2.3-rasmda ko‗rsatilgan. 
Tadbirkorlikning istalgan boshqa sohasida bo‗lgani kabi ko‗chmas 
mulkni boshqarishda ham o‗ziga xos aniq shakllantirilgan maqsadlar 
mavjud bo‗lib, ular: 

istalgan boshqaruv harakatining boshlang‗ich nuqtasi; 

tadbirkorlik faoliyati natijalarini baholash mezonini yaratishning 
asosi; 

muammolar – ko‗zlangan va erishilgan holatning mos kelmasligi
va yangi yechimlarni ishlab chiqishning asosi bo‗lib xizmat qiladi. 

---

150 
Boshqaruv 
predmeti 
Sikl bilan aloqa bo„yicha 
boshqarish turlari 
Burch va 
huquqlar 
tuzilmasi 
Operativ Kunlik 
Uzoq muddatli 
Ishtirok
chi 
bo‗yich
a 
boshqar
uv 
turlari 
Strategik 
 
Ko
‗chmas
m
u
lk
n
i 
b
o
sh
q
arish
suby
ek
tlari
–
ko
‗chmas
m
u
lk
eg
alari
Dav
lat
va
u
n
in
g
o
rgan
lari
Bo
sh
q
aruv
o
b
y
ek
tl
ari
: 
m
u
lk
tu
ri
sifa
tid
a 
ko
‗chmas
m
u
lk
h
u
q
u
q
lari
va
unga
bo
g‗liq
m
u
lk
d
o
rlar
b
u
rchlari
Qisman
ch
eg
ar
ala
n
g
an
Egalik
q
ilish
 
Ko
‗chmas
m
u
lk
(eg
alik
) 
tu
rla
ri
, 
u
la
rga
eg
alik
q
ilish
d
a 
h
u
q
u
q
va
m
ajb
u
riyatlar
y
u
zaga
k
elad
i.
Alohida maxsus 
obyektlar, shu 
jumladan yer 
uchastka 
(massiv)lari 
To‗g
‗r
i 
Mun
itsip
al
tash
k
ilo
tlar
va
u
larnin
g
o
rgan
lari
Farm
o
y
ish
Funksional 
bog‗liq obyektlar 
(mulk 
komplekslari) 
Koʻchmas mulkni boshqarish mohiyati 
KMOga egalik qilishda yuzaga kеluvchi 
huquq va majburiyatlarning mulkdor 
tomonidan tizimli amalga oshirilishi va 
KMOning tabiiy hayot sikli davomida, 
foydalanish (egalik) davrida huquqlar va 
koʻchmas mulk tuzilmasini maqsadga 
muvofiq oʻzgartirish 

---

151