O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti k. Z. Xomitov

 
8.3. Ko„chmas mulk qiymatini baholash to„g„risida natijaviy 
hisobotni tuzish va mijozga topshirish 
Ko‗chmas mulk obyektining qiymati baholash maqsadi va vazifasiga 
bog‗liq holda aniqlanib, buning uchun baholashning tegishli tamoyillari va 
usullari tanlanadi. 
Ko‗chmas mulk obyektining qiymatini aniqlashda baholash maqsadidan 
kelib chiqqan holda quyidagi an‘anaviy uchta yondashuv qo‗llaniladi: xarajatli 
yondashuv; to‗g‗ri qiyosiy tahlil yondashuvi; daromadli yondashuv. 
Har bir usul bir xil boshlang‗ich ma‘lumotlarga tayanadi, lekin 
bozorning turli tomonlarini aks ettiradi. Uchta yondashuvdan kelib chiqadigan 
baholash usullari avvalgi mavzularda batafsil keltirilgan. Shu boisdan ham har 
bir usul bilan olingan qiymatlar turlicha bo‗lishi mumkin. Faqatgina talab va 
takliflar bir xil bo‗lgan mukammal bozorda, xaridorlar va sotuvchilar yaxshi 
xabardor bo‗lganlarida va bozorda lozim obyektlar soni yetarli bo‗lganida 
ularning qiymati bir-biriga yaqin bo‗lishi mumkin. Usullardan faqat bittasi 
foydalanilganida uni qo‗llash uchun ishonchli asoslar bo‗lishi lozim. 
Ko‗chmas mulk obyektlari qiymatini baholashda yagona usuldan 
foydalanish uchun usullar tasnifi va ularning xususiyatlarini yaxshi bilish 
lozim, chunki baholash usullarining imkoniyatlarini bilmasdan turib ulardan 
baholash maqsadidan kelib chiqqan holda samarali foydalanish mumkin emas. 
Obyektning bozor narxini aniqlash usullarini tasnifi 8.3.1-jadvalda 
keltirilgan.