Hujjatlar portfoliosi
Tashkiliy
portfolio
Tahlil portfoliosi
Xulosa
portfoliosi
1.1. Aksiyadorlik
jamiyatida korporativ
boshqaruv tizimi:
boshqaruv va nazorat
organlari tarkibi
hamda ularning
faoliyat yo‘nalishlari
1.2. Qabul qilingan
ichki hujjatlar va
ularda belgilab
qo‘yilgan talablar,
aksiyadorlar umumiy
yig‘ilishi
bayonnomalari
mazmuni
1.3. Faoliyat turi
o‘xshash chet el
aksiyadorlik
kompaniyasida
korporativ boshqaruv
tizimi
2.1. Ustav
kapitali
shakllanishi,
aksiyalar
taqsimlanishi va
aksiyadorlar
tarkibi
2.2.
Aksiyadorlik
jamiyati
tomonidan
qimmatli
qog‘ozlar
emissiyasi va
ularning
joylashtirilishi
3.1. E’lon qilingan
muhim faktlar va
ularning mazmuni
3.2. Aksiyadorlik
jamiyati dividend
siyosati va
dividendlar tahlili
3.3. Aksiyadorlik
jamiyatida
moliyaviy-xo‘jalik
faoliyati va
samaradorlikning
muhim
ko‘rsatkichlari
tahlili
4.1.Aksiyadorlik
jamiyatlari
korporativ
boshqaruv
tizimini
baholash
natijalari tahlili
4.2. Aksiyadorlik
jamiyati faoliyati
yuzasidan
SWOT-tahlili
4.3. Aksiyadorlik
jamiyati
korporativ
boshqaruv
tizimini
takomillashtirish
yo‘llari
Mustaqil ta’lim portfoliosi bo‘yicha talabalar bilimini baholash
mezonlari
Oraliq baholash
Maksimal
ball
O‘tkazish
vaqti
№
Oraliq nazorat (20
ball)
MT (14 ball)
34
Semestr
davomida
I
Oraliq nazorat
ma’ruza darslarida
aktivligi, mashg‘ulot
daftarlarining
yuritilish holatini
e’tiborga olish va
oraliq nazorat
ishining baholanishi
orqali amalga
oshiriladi. (9 ball)
Mustaqil ta’limni
baholash
topshiriqlarining
partfoliosi
(prezentatsiya,
testlat, yozma ish
variantlari, keys
stadilar) orqali
amalga oshiriladi.
(5 ball)
14
I oraliq
davomida
(semestrning
1-9 haftasi)
405
II
Oraliq nazorat
ma’ruza darslarida
aktivligi, mashg‘ulot
daftarlarining
yuritilish holatini
e’tiborga olish va
oraliq nazorat
ishining baholanishi
orqali amalga
oshiriladi. (11 ball)
Mustaqil ta’limni
baholash
topshiriqlarining
partfoliosi
(prezentatsiya,
testlat, yozma ish
variantlari, keys
stadilar) orqali
amalga oshiriladi.
(9 ball)
20
II oraliq
davomida
(semestrning
10-18 haftasi)
Joriy baholash
Maksimal
ball
O‘tkazish
vaqti
Joiry nazorat (20 ball)
MT (16 ball)
36
Semestr
davomida
Joriy nazorat darslarga
aktiv ishtiroki va
o‘zlashtirish darajasi,
mashg‘ulot daftarlarining
yuritilish holati va
mavzular bo‘yicha
vazifalarining bajarilishini
e’tiborga olish orqali
amalga oshiriladi
Mustaqil ta’limni
baholash
topshiriqlarining
portfoliosi
(prezetatsiya,
testlar, yozma ish
variantlari, keys-
stadilar) orqali
amalga oshiriladi
Mustaqil ta’lim portfoliosi bo‘yicha talabalar bilimini baholash
natijalari
26-30
ball
5 (а’lo)
21-25
ball
4 (yaxshi)
17-20
ball
3 (qoniqarli)
0-16
ball
2 (qoniqarsiz)
Mustaqil ta’lim portfoliosini taqdim etish va baholash tartibi
Portfolio turi
Taqdim etish
shakli
Ball taqsimoti
Taqdim etish
vaqti
Hujjatlar portfoliosi
Esse
5
Birinchi ONda
Tashkiliy portfolio
Referat
5
8-haftada
Tahlil portfoliosi
Tahliliy hisobot
9
Ikkinchi ONda
Xulosa portfoliosi
Keys-stadi
11
17-haftada
406
MUSTAQIL ISHNI TAYYORLASHDA FOYDALANISH TAVSIYA
QILINADIGAN MANBALAR
1. Aksiyadorlik jamiyatlari faoliyatiga doir qonunchilik hujjatlari
2. www.csm.gov.uz – Qimmatli qog‘ozlar bozorini muvofiqlashtirish
va rivojlantirish markazi veb-sayti
3. www.uzse.uz – Toshkent respublika fond birjasi veb-sayti
4. www.openinfo.uz – Korporativ axborot yagona portali
5. Aksiyadorlik jamiyatlari veb-saytlari va ichki hujjatlari
6. www.ssam.uz – Davlat aktivlarini boshqarish markazi
7. Aksiyadorlik jamiyatlari faoliyatiga doir davriy nashrlardagi ilmiy
maqolalar
8. Xorijiy aksiyadorlik kompaniyalari v fond birjalari veb-saytlari.
407
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati
1.
O‘zbekiston Respublikasi “Aksiyadorlik jamiyatlari va
aksiyadorlarning huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida”gi Qonuni.
2014-yil 6-may.
2.
O‘zbekiston Respublikasi “Qimmatli qog‘ozlar bozori
to‘g‘risida”gi Qonuni. 2015-yil 3-iyun.
3.
O‘zbekiston
Respublikasi
Prezidentining
4947-sonli
“O‘zbekiston
Respublikasini
yanada
rivojlantirish
bo‘yicha
Harakatlar strategiyasi to‘g‘risida” Farmoni. 2017-yil 7-fevral.
4.
O‘zbekiston
Respublikasi
Prezidentining
4720-sonli
“Aksiyadorlik jamiyatlarida zamonaviy korporativ boshqaruv
uslublarini joriy etish chora-tadbirlari”gi Farmoni. 2015-yil 24-
aprel.
5.
O‘zbekiston
Respublikasi
Prezidentining
“O‘zbekiston
Respublikasida investitsiya muhitini tubdan yaxshilash chora-
tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-5495 sonli Farmoni. 2018-yil 1-avgust.
6.
O‘zbekiston
Respublikasi
Prezidentining
4609-sonli
«O‘zbekiston Respublikasida investitsiya iqlimi va ishbilarmonlik
muhitini yanada takomillashtirishga doir qo‘shimcha chora-
tadbirlar to‘g‘risida»gi Farmoni. 2014-yil 7-aprel.
7.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Aksiyadorlik
jamiyatlariga xorijiy investorlarni jalb qilish borasidagi qo‘shimcha
chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi 2454-sonli Qarori. 2015-yil 21-dekabr.
8.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Jahon banki va
Xalqaro moliya korporatsiyasining “Biznes yuritish” yillik
hisobotida O‘zbekiston Respublikasining reytingini yanada
yaxshilash chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-3852 sonli qarori.
2018-yil 13-iyul.
9.
O‘zbekiston
Respublikasi
Vazirlar
mahkamasining
“Aksiyadorlik jamiyatlarida korporativ boshqaruv tizimini yanada
takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori. 2014-yil 2-
iyul.
10.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Fond
birjasida aksiyalarni ommaviy taklifini o‘tkazishni tashkil etish
to‘g‘risida”gi 268-sonli Qarori. 2017-yil 10-may.
408
11.
O‘zbekiston
Respublikasi
Prezidenti
Shavkat
Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasi. 2017-yil 22-dekabr
12.
Bob Tricker. Corporate governance: principles, policies
and practices. – UK.: Oxford university press, 2012. – 546 p.
13.
Robert A.G. Monks, Nell Minow. Corporate governance. –
UK.: Blackwell, 2004. – 584 p.
14.
Kevin Keasey, Steve Thompson, Mike Wright. Corporate
governance:
accountability,
enterprise
and
international
comparisons. – UK.: John Wiley & Sons, 2005. – 485 p.
15.
James C. Van Horne, John M. Wachowicz. Fundamentals
of financial management . – 13th ed. USA. Pearson Education,
2009. –719 p.
16.
Хамидулин
М.Б.
Финансовые
механизмы
корпоративного управления. Монография. – Т.: Молия, 2008. –
204 с.
17.
Rasulov N.M. Korporativ boshqaruv amaliyoti: milliy va
xalqaro tajriba. // “Iqtisodiyot va innovatsion texnologiyalar” ilmiy
elektron jurnali. – Toshkent, 2015. – №2.
18.
Ashurov Z.A. Korporativ boshqaruv konsepsiyasi va
mohiyati: ilmiy-nazariy yondashuvlar va ularni rivojlantirish. //
“Iqtisodiyot va innovatsion texnologiyalar” ilmiy elektron jurnali. –
Toshkent, 2015. – №6.
19.
Tashxodjayev M.M. Aksiyadorlik jamiyatlarida korporativ
boshqaruvning nazariy-uslubiy jihatlari. // “Iqtisodiyot va
innovatsion texnologiyalar” ilmiy elektron jurnali. – Toshkent, 2012.
– №4.
20.
Ataniyazov
J.
Jahonda
moliya-sanoat
guruhlari
shakllanishi va rivojlanishining nazariy-metodologik asoslari. //
“Iqtisodiyot va innovatsion texnologiyalar” ilmiy elektron jurnali. –
Toshkent, 2016. – №1.
21.
Brealey R.A., Myers S.C., Allen F. Principles of Corporate
Finance. 11th Global Edition. USA, 2015. – 1341 p.
22.
Осиновский А.Д. Акционер против акционерного
общества. – СПб.: ДНК, 2006. – 384 с.
23.
Rustamova D. Moliya bozorini tartibga solishning
evolyutsiyasi. // “Iqtisodiyot va innovatsion texnologiyalar” ilmiy
elektron jurnali. – Toshkent, 2016. – №2.
409
24.
Цветков В.А. Корпоративный бизнес: теория и
практика. – СПб.: Нестор-история, 2011. – 504 с.
25.
Веснин В.Р. Корпоративное управление. – М.: МГИУ,
2008. – 150 с.
26.
Под ред. Галанова В.А. Акционерное дело. – М.:
Финансы и статистика, 2003. – 544 с.
27.
Rasulov N.M. Korporativ boshqaruv – investitsiyalar
samaradorligi kafolati. – T.: Iqtisodiyot, 2011. – 126 b.
28.
Abdujabborov Sh. Korporativ boshqaruv tizimini
baholash nimani ko‘rsatdi? // Upravlenie predpriyatiem. Toshkent,
2017 - №10.
29.
Ковалёв
В.В.,
Ковалёв
Вит.В..
Корпоративные
финансы и учёт: понятия, алгоритмы, показатели. Учебное
пособие. – М.: Проспект, 2015. – 1000 c.
30.
Леванова Л.Н. Теория корпоративного управления. –
Саратов, 2011. – 171 с.
31.
Данельян
А.А.
Корпорация
и
корпоративные
конфликты. – Москва, 2007. – 192 с.
32.
Асаул А.Н. и др. Менеджмент корпорации и
корпоративное управление. – СПб.: Гуманистика, 2006. – 328 с.
33.
Xashimov
A.A.
O‘zbekistonda
integratsiyalashgan
korporativ
tuzilmalarni
boshqarish
metodologiyasini
takomillashtirish.: Iqtisod fanlari doktori ilmiy darajasi uchun
diss.ishi. – T.: 2007. – 338 b.
34.
Suyunov D. Korporativ boshqaruv mexanizmi: muammo
va yechimlar. Monografiya. – T.: Akademiya, 2007. – 319 b.
35.
Xodiyev B. va boshq. Korporativ boshqaruv. – Toshkent –
2012. – 246 b.
36.
Турсунова Н. Корпоратив молияни бош
қ
аришда
молиявий таъминотни самарали ташкил этиш йўллари.
Монография. – Т.: “И
қ
тисод-Молия”, 2017. – 152 б.
37.
Чеботарь
Ю.М.
Корпоративные
финансы
и
корпоративный контроль: монография /— М.: Автономная
некоммерческая организация «Академия менеджмента и бизнес-
администрирования», 2016 — 250 с.
38.
Я
ҳ
ёев
Қ
. Соли
қ
назариясидаги долзарб масалалар
ҳ
а
қ
ида. // Молия. 2010 йил, 2-сон. – Б. 54-56.
410
39.
G20/OECD Principles of Corporate Governance. OECD
2015.
https://www.oecd.org/daf/ca/Corporate-Governance-
Principles-ENG.pdf
40.
Дементьева А.Г. Эволюция корпоративных структур и
система корпоративного управления. // Менеджмент сегодня,
2008. - №1. - С.3-8.
Internet saytlari:
www.prezident.uz – O‘zbekiston Respublikasi matbuot xizmati;
www.lex.uz – Qonunchilik hujjatlari milliy bazasi;
www.mf.uz – O‘zbekiston Respublikasi moliya vazirligi;
www.openinfo.uz – Korporativ axborotlar yagona portali;
www.uzse.uz – Toshkent respublika fond birjasi;
www.oesd.org – Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti;
www.worldbank.org – Jahon banki;
www.doingbusiness.org – Biznes yuritish hisobotlari;
www.csm.gov.uz – Qimmatli qog‘ozlar bozorini rivojlantirish va
muvofiqlashtirish markazi;
www.gkk.uz
–
Xusususiylashtirilgan
korxonalarga
ko‘maklashish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi;
www.deponet.uz – Qimmatli qog‘ozlar markaziy depozitariysi;
www.youtube.com/watch?v=mX9nd0eQ-6g (Krassimir Petrov -
Financial Management - Lecture 01)
411
MUNDARIJA
KIRISH…………………………………………………………………………..3
I bob. KORPORATIV BOSHQARUVNING NAZARIY ASOSLARI
1.1. Korporativ boshqaruvning mohiyati, maqsadi va vazifalari…….9
1.2. Korporativ boshqaruv ishtirokchilari. Korporativ boshqaruv va
korporativ menejment..................................................................15
1.3. Korporativ boshqaruv prinsiplari...........................................17
1.4. O‘zbekistonda korporativ boshqaruvning huquqiy asoslari.
Korporativ boshqaruv kodeksining qo‘llanish xususiyatlari...........19
II bob. KORPORATIV BOSHQARUVNING ZAMONAVIY USLUB-
LARI VA MODELLARI
2.1. Xalqaro darajada tan olingan korporativ boshqaruv modellariga
umumiy tavsif…………………………………………………………………29
2.2. Anglo-amerika modeli xususiyatlari.......................................31
2.3. Korporativ boshqaruvning nemis modeli................................34
2.4. Korporativ boshqaruvning yapon modeli................................37
2.5. Korporativ boshqaruvning oilaviy modeli...............................40
III bob. KORPORATIV TUZILMA SIFATIDA AKSIYADORLIK
JAMIYATLARI FAOLIYATI TASHKILIY ASOSLARI
3.1. Aksiyadorlik jamiyatlarining vujudga kelishi va rivojlanish
evolyutsiyasi.................................................................................58
3.2. Aksiyadorlik jamiyatlarining afzalliklari va kamchiliklari.......61
3.3. Aksiyadorlik jamiyatlari tashkiliy asoslari..............................63
IV bob. AKSIYADORLIK JAMIYATLARIDA BOSHQARUV
ORGANLARI
4.1. Aksiyadorlik jamiyatlari tashkiliy tuzilmasi va boshqaruv
organlari tarkibi...........................................................................73
4.2. Aksiyadorlar umumiy yig‘ilishi va uning vakolat doirasi.........76
4.3. Kuzatuv kengashi va uning korporativ boshqaruvdagi roli…..79
4.4. Ijroiya organi tashkiliy tuzilishi va faoliyat mexanizmi............86
412
V bob. AKSIYADORLAR UMUMIY YIG‘ILISHINI TASHKIL ETISH,
O‘TKAZISH VA RASMIYLASHTIRISH
5.1. Aksiyadorlar umumiy yig‘ilishining tashkil etilishi.................96
5.2. Aksiyadorlar umumiy yig‘ilishida ovoz berish va ovoz
natijalarini rasmiylashtirish.......................................................103
5.3. Aksiyadorlar umumiy yig‘ilishini tashkil etish va o‘tkazishning
amaldagi holati...........................................................................106
VI bob. KORPORATIV BOSHQARUV TIZIMINI BAHOLASH
6.1. Korporativ boshqaruv tizimini baholashning tashkiliy
jihatlari………………………………………………………………………..118
6.2. Aksiyadorlik jamiyatlarida korporativ boshqaruv tizimini
baholash natijalari tahlili…………………………………………………131
VII bob. KORPORATIV NIZOLARNING OLDINI OLISH VA
MANFAATLAR TO‘QNASHUVINI SAMARALI BOSHQARISH
7.1. Korporativ nizolar, ularning yuzaga kelish sabablari va
tasniflanishi………………………………………………………………….144
7.2. Manfaatlar to‘qnashuvini samarali boshqarish prinsiplari …149
7.3. Manfaatlar qarama-qarshiligi kelib chiqishining oldini olish.151
7.4. Manfaatlar qarama-qarshiligini boshqarish va bartaraf
qilish…………………………………………………………………………155
VIII bob. KORPORATIV BOSHQARUVDA ICHKI NAZORAT TIZIMI
8.1. Ichki nazorat tizimining tashkiliy jihatlari va amal qilish
mexanizmi……………………………………………………………………164
8.2. Taftish komissiyasi faoliyat mexanizmi………………………….167
8.3. Ichki audit xizmati faoliyat mexanizmi…………………………..173
IX bob. KORPORATIV BOSHQARUVDA HISOBDORLIK, AXBO-
ROTLARNI OSHKOR ETISH VA SHAFFOFLIK
9.1. Korporativ boshqaruvda hisobdorlik, axborotlarni oshkor etish
va shaffoflikni ta’minlashning tashkiliy xususiyatlari……………..183
413
9.2. Axborotlar oshkoraligini ta’minlash maqsadida aksiyadorlik
jamiyatlari korporativ veb-saytlarida e’lon qilinadigan
axborotlar…………………………………………………………………….187
9.3. Aksiyadorlik jamiyatlarining emitent sifatida axborotlarni
oshkor etishlari bo‘yicha talablar……………………………………….190
X bob. MINORITAR AKSIYADORLAR VA ULARNING
HUQUQLARINI TA’MINLASH
10.1. Aksiyadorlarning huquqlari va ularga amal qilish…………..199
10.2. Minoritar aksiyadorlar va ular huquqlarini himoya qilish…204
10.3. Aksiyadorlar huquqlarini himoya qilish……………………….208
XI bob. DAVLAT ULUSHI MAVJUD AKSIYADORLIK
JAMIYATLARIDA KORPORATIV BOSHQARUV
11.1. Davlat va korporativ tuzilmalar o‘rtasidagi moliyaviy
munosabatlarning iqtisodiy mohiyati………………………………….216
11.2. Korporativ boshqaruvda davlat ishtirokining o‘ziga xos
xususiyatlari…………………………………………………………………224
11.3. Oltin aksiya amaliyoti va uning O‘zbekistonda qo‘llanilish
xususiyatlari…………………………………………………………………229
11.4. Aksiyadorlik jamiyatlarida davlat ishtirokining amaldagi
holati…………………………………………………………………………..236
XII bob. KORPORATIV MOLIYAVIY SIYOSAT VA UNING ASOSIY
YO‘NALISHLARI
12.1. Korporativ moliyaviy munosabatlar tizimi…………………….244
12.2. Korporativ moliyani boshqarishning tashkiliy xususiyatlari va
konsepsiyalari……………………………………………………………….254
12.3. Korporativ moliyaviy siyosat asosiy yo‘nalishlari…………….265
XIII bob. AKSIYADORLIK JAMIYATLARIDA QIMMATLI
QOG‘OZLAR MUOMALASINI TASHKIL ETISH
13.1. Aksiyadorlik jamiyatlarida qimmatli qog‘ozlar muomalasining
nazariy va tashkiliy jihatlari……………………………………………..273
13.2. Aksiyadorlik jamiyatlari aksiyalarini va boshqa qimmatli
qog‘ozlarini joylashtirish hamda olish…………………………………280
414
13.3. Aksiyadorlik jamiyatlarida qimmatli qog‘ozlar muomalasi
amaldagi holati tahlili……………………………………………………..287
XIV bob. AKSIYALARNI OCHIQ OBUNA TARTIBIDA
JOYLASHTIRISH OPERATSIYALARINI TASHKIL ETISH VA
O‘TKAZISH
14.1. Aksiyalarni ochiq obuna tartibida joylashtirishning iqtisodiy
mohiyati, afzalliklari va kamchiliklari………………………………….296
14.2. Aksiyalarni ommaviy joylashtirish amaliyotini tashkil etish va
o‘tkazish bosqichlari ……………………………………………………….298
14.3. Mamlakatimizda aksiyalarni ommaviy joylashtirish
amaliyoti………………………………………………………………………303
XV bob. KORPORATIV BIRLASHMALAR VA ULARDA
KORPORATIV BOSHQARUV MEXANIZMI
15.1. Korporativ birlashishlarning iqtisodiy mohiyati, bozor
iqtisodiyoti sharoitidagi ahamiyati va amalga oshirilishi………….314
15.2. Korporativ birlashmalarning turlari ……………………………321
15.2. O‘zbekistonda xoldinglar faoliyat mexanizmi…………………327
XVI bob. KORPORATIV BOSHQARUVDA FOYDANI TAQSIMLASH
MEXANIZMI
16.1. Aksiyadorlik jamiyatlarida foydani taqsimlash va dividend
siyosatining tashkiliy xususiyatlari…………………………………….341
16.2. Aksiyadorlik jamiyatlari dividend siyosatining amaldagi holati
tahlili…………………………………………………………………………..350
XVII bob. AKSIYADORLIK JAMIYATLARI TOMONIDAN YIRIK
BITIMLAR TUZISH
17.1. Aksiyadorlik jamiyatlarida yirik bitimlar tuzish tartibi…….360
17.2. Aksiyadorlik jamiyatining affillangan shaxslari bilan bitimlar
tuzish………………………………………………………………………….362
XVIII bob. AKSIYADORLIK JAMIYATINI QAYTA TASHKIL ETISH
VA TUGATISH
18.1. Aksiyadorlik jamiyatini qayta tashkil etish……………………373
415
18.2. Mamlakatimizda qo‘shib yuborish, qo‘shib olishga oldindan
rozilik berish tartibi………………………………………………………..377
18.3. Aksiyadorlik jamiyatlarini tugatish tartibi…………………….379
Glossariy …………………………………………………………………….385
“Korporativ boshqaruv” fanidan mustaqil ishlarni tashkil
etish…………………………………………………………………………..399
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati………………………………….407
416
Samariddin ELMIRZAYEV
ZAMONAVIY KORPORATIV
BOSHQARUV
darslik
Nashr lits. AI¹ 305. Bosishga ruxsat etildi 17.01.2019.
Qog‘oz bichimi 60х84
1/16
. Shartli bosma tabog‘i, 24,1.
Hisob-nashr tabog‘i 24,5. Adadi 50.
1-buyurtma.
«IQTISOD-MOLIYA» nashriyotida tayyorlandi.
100000, Toshkent, Amir Temur ko‘chasi, 60
a
.
«DAVR MATBUOT SAVDO» bosmaxonasida chop etildi.
100198, Toshkent, Qo‘yliq, 4-mavze, 46.
Muharrir
N. Rustamova
Badiiy muharrir
K. Boyxo‘jayev
Kompyuterda sahifalovchi
Z. Ulug‘bekova
Do'stlaringiz bilan baham: |