O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent to‗qimachilik va engil sanoat instituti

«o„tib  ketsam  maylimi»,  «kechirasiz»
 
so‗zlarini  aytib  o‗tishni  unumaslik 
joiz).  
O‗tib  ketayotgan  ayollarni  orqasidan  tez-tez  o‗grilib  qarashdan  ayniqsa 
yoningizda  ayol  kishi  bo‗lsa,  o‗zni  tiygan  yaxshi.    SHerigi  bilan  ketayotgan 
tanishni  to‗xtatish  ham  bundan  istisno  emas.    Ko‗chada  chekmaslikka, 
tuflamaslikka  harakat  qilish  kerak    Hech  bo‗lmasa  vatanparlik  nuqtai  nazaridan  – 
ona Erga tuflayotganini bilgan odam buni boshqa qaytarmasa kerak  Zotan, buyuk 
vatandoshlarimizdlan biri  Ahmad YAssaviy, Umar  Hayyom  o‗z asarlarida tuflash 
tugul  tuproqqa  ehtiyot  bo‗lib  qadam  bosish  kerakligini  odamlarga  bejiz 
uqtirishmagan.  
Ko‗pchilik  bilan  yurish  tavsiya  etilmaydi.    Agar  shoshayotib,  oldinda 
ketayotgan  odamni  yonidan  o‗tib  ketmoqchi  bo‗lsangiz,  uni  chap  tomonidan 
o‗tishga  harakat  qilmoq, 
«o„tib  ketsam  maylimi»,  «kechirasiz»
 so‗zlarini  aytib 
o‗tishni  unutmaslik  joiz.    Agar  yo‗lda  to‗xtashga  to‗g‗ri  kelsa  (biror  tanishini 
uchratib  qolsangiz,  sumkadan  biror  narsani  olmoqchi  bo‗lsangiz),  chetga  o‗tgan 
ma‘qul.    Tirsak  yoki  qo‗l  bilan  tiqilinch  joylarda  turtib-surtib  o‗tishga  intilish 
qo‗polllikdir.  Agar bu o‗ta zaruriyat kasb etsa, o‗zr so‗rashni unutmaslik lozim.  
Yo‗lda  o‗ng‗asiz  holatga  tushib  qolmaslik  uchun,  masalan,  tanishni  ko‗rmay 
o‗tib  ketish,  salomga  alik  olmaslik  hollari  bo‗lmasligi  uchun  ziyrakroq  bo‗lgan 
ma‘qul.  Juda shoshib turgan  va  gaplashishga  moyil bo‗lmagan odamni to‗xtatish 
befarosatlikdir.    Harakat  ko‗p  bo‗lgan  joylarda  o‗zoq  suhbatlar  olib  borilmaydi.  
SHu  bilan  birga  hozirda  rusm  bo‗lgan  musiqa  uchun  mo‗ljallangan  telefon 
jihozlarni quloqqa taqib olish bir tomondan tushunmovchilikni, ikkinchi tomondan 

---

 
130 
esa hayotga havf ham tug‗dirishi  mumkinligini o‗ylab ko‗rish lozim.  Musiqaning 
balandligi orqavarotdan kelayotgan avtomobilni shovqini eshitmay qolish mumkin.  
Imkon  boricha  bunday  narslarni  eshitadigan  darajada  musiqaning  ovozi  past 
bo‗lgani ma‘qul.  
Agar  yo‗lda  biror  bir  ma‘lumot  va  ko‗rsatmaga  muhtoj  bo‗lib  qolsangiz, 
savollar  bilan  ichki  ishlar  xodimiga  yoki  haydovchiga  murojaat  qilish  mumkin.  
Ularni  topolmagan  taqdirda  o‗zr  so‗ragan  holda  yo‗lovchilarga  murojaat  qilsa 
bo‗ladi.    Kerakli  ma‘lumotga  ega  bo‗lgandan  so‗ng,  tashakkur  bildirish 
odobdandir.    Agar  sizdan  ko‗chada  biror  bir  narsa  so‗rashsa,  tavoze‘  bilan  aniq, 
ravshan  va  qisqa  javob  berish  kerak    O‗zoqdan-o‗zoq  tushuntirishlar  bilan 
murakkablashmagan  ma‘qul.    Ko‗chada  ovqatlanish  odobga  to‗g‗ri  kelmaydi.  
YAqin-atrofdagi  restoran,  bufet  yoki  qahvaxonaga  kirgan  ma‘qul.   Bolalar  oldida 
o‗zingizni  madaniyatliroq  tuting  (garchi  o‗z  farzandlaringiz  bo‗lmasa  ham)  –  har 
qanday  katta  yoshdagi  odam  o‗zi  istar-istamas  yonida  turgan  bolalarga  ta‘sir  qila 
olish xususiyatiga ega.  
Ko‗chada  ayolning  chap  tarafidan  yuriladi,  agar  ikkita  erkak  bo‗lsa,  chapdan 
yoshrog‗i  yuradi.    Agar  yo‗lda  ta‘mirlash  ishlari  olib  borilayotgan  bo‗lsa,  erkak 
trotuardan  tashqarida  yuradi.    Agar  uchta  bo‗lib  ketayotgan  bo‗lsangiz,  o‗rtadagi 
joyni nufo‗zliroq odamga beriladi.  Masalan, professor ikkita talaba o‗rtasida, ayol 
kishi  ikki  erkak  o‗rtasida,  ikkita  ayolnining  o‗rtasida  bitta  erkak  yuradi.    Bunday 
vaziyatda har bir ayol uchun erkak tayanchiq vazifasini o‗taydi, hamda suhbat ham 
jonliroq  bo‗ladi.    Agar  to‗rtta  bo‗lib  ketayotgan  bo‗lsalar  juft  bo‗lib  olganlari 
yaxshi.    YOshi  kattaroqlari  oldinda,  yoshlar  orqada.    Beshta  bo‗lsalar  biri 
uchtadan,  ikkinchisi  ikkitadan  bo‗linib  olishadi.    Zinapoyadan  ko‗tarilayotganda 
erkak  ayoldan  kerak  bo‗lganda  qo‗llab  turish  uchun  bir  pog‗ona  pastroq  ketadi.  
Zinapoyadan  tushayotganda  esa  ayol  qoqilib  ketaganida  ushlab  qolish  mumkin 
bo‗lgan masofada tushadi.