O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Avtol 

(yunon.  o„zi+lot.

 

moy). 

Bu  moy  motor  moylaridan  hisoblanib, 

karbyuratorli  dvigatellar  uchun  ishlatiladi.  Quyuqligi  bo„yicha  yozgi 

(qovushqoqligi  16-20  mm

2

/s)  va  qishki  (qovushqoqligi  10-14  mm

2

/s)  turlarga 

bo„linadi (Suvning  qovushqoqligi 1 mm

2

/s). 

Nigrol

  (lot. 

qora). 

Bu  moy  transmission  (lot. 

о‗tkazish) 

moylaridan  biri, 

mashina  va  uskunalardagi  harakatni  dvigateldan  ishchi  mexanizmlarga  o„tkazib 

beruvchi qismlar  g„ijirlamasligi  uchun ishlatiladi. 

Quyuq  (konsistent)  moylar. 

Bular  o„z  ichida  ishlatilishi  bo„yicha  olti 

guruhga  bo„linadi: 

1.

 

Vazelin  (nem. 

suv 

va  yunon. 

zaytun 

moyi).  Mazutni  haydashda 

keyingi  fraksiyalaridan  (fran. 

qismlar) 

olingan  moylarga  parafin  (oq  mum)  va 

serezin  qo„shib  tayyorlanadi.    Metall  buyumlarni  tashishda  zanglashdan 

saqlash uchun ularning  ustiga surtiladi. 

2.

 

Solidol  (lot. 

zich). 

Mazutning  oxirgi  fraksiyalariga  sovun  qo„shib 

olinadi.  Velosipedning  zanjirli  uzatmasi  uchun  ishlatiladi.  Uining  yaxshi 

---

216 

 

xususiyati  -  velosipedni  haydaganda  erib,  to„xtaganda  oqib  ketmasdan  qotib 

qolishida. 

3.

 

Arava moyi. Bu moy mazutning  o„ziga sovun qo„shib olinadi. 

4.

 

Yuft  poyabzal  moyi.  Mazutning  oxirgi  fraksiyalariga  parafin,  ko„mir 

qatroni  va  yog„  qoldiqlari  qo„shib  olinadi.  Poyabzalga  surtganda  uni  suv 

hamda nam o„tkazmaydigan  qiladi. 

5.

 

Gutalin  (etik  moyi).  Neft  va  neft  mahsulotlarini  tozalashda 

olinadigan  yuqori  molekulali  (C

18

H

38

-C

35

H

72

)  parafin  hamda  serezinlarga 

pigmentlar  (bo„yoqlar kukuni) qo„shib olinadi. 

6.

 

Pol  bo„yoq  (mastika).  Gutalinga  kanifol  (ignabargli  daraxtlar  shirasi) 

va skipidar qo„shib hosil qilinadi.