O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

 

2 0 . 6 .   M e ta ll  a tto rlik   buyumla r i  

Metall  attorlik  buyumlari  o„zlarining  xilma-xil  va  keng  assortimenti  bilan 

tavsiflanadi.  Qora  va  rangli  metallar,  ularning  qotishmalaridan  tayyorlanadi. 

Undan tashqari, qimmatbaho toshlardan ham  foydalaniladi. 

Metall 

attorlik 

buyumlari 

ishlatilishi 

bo„yicha  quyidagi  kichik 

guruhchalarga  bo„linadi:  bezak  buyumlari,  soch-soqol  olish,  tikish  va  chevarlik, 

yasan-tusan,  pardoz-andoz,  chekish  anjomlari,  kiyim  ashyolari  va  har  xil  uy-

ro„zg„or buyumlari. 

Bezak  (zargarlik)  attorlik  buyumlari. 

Bezak  buyumlari  zargarlik 

tovarlaridan  qimmatbaho  bo„lmagan  metall  va  ularning  qotishmalaridan  ishlab 

chiqarilishi  bilan  farq  qiladi.  Buyumlarning  sirti  oltin  yoki  kumush  bilan 

qoplanadi  yoki  ularga  o„xshatib  ishlov  beriladi.  Bezak  sifatida  toshlar,  shisha, 

sun‟iy  marvarid,  yarim  qimmatbaho  va  mayda-chuyda  ziynat  buyumlari  uchun 

yaroqli  toshlar  (tog„  billuri,  imetist,  topaz,  yashma,  aqiq  (agat),  nefrit),  organik 

(yantar)  hamda  sintetik  toshlar  (rubin,  sapfir),  shishalar  va  zargarlik  emallaridan 

foydalaniladi. 

Nurlarning  yaxshi  toblanishi  uchun  tosh  va  shishalarning  chekkalari 

brilliantli  (olmos), zinapoyali  hamda mokiga o„xshash qilib qirralanadi. 

Zargarlik  attorlik  buyumlarining  assortimentiga  halqalar,  sirg„alar, 

to„g„nag„ichlar (broshka), bilaguzuklar  va kulonlar  kiradi. 

Halqalar 

silliq,  tosh  va shisha qo„yilgan, o„yib naqsh berilgan, bezatilgan 

holda  ishlab  chiqarliadi. 

Sirg‗alar- 

silliq,  nozik  ishlangan,  qoliplab  va  o„yib 

bosilgan,  olmos  qirrali,  toshli  va  shishali  bo„lishi  mumkin.  Ular  qulflanishi 

bo„yicha  ham  bir-biridan  ajralib  turadi. 

Kulon 

-  ingichka  zanjir,  bog„ich  yoki 

barxat  tasmasida  osib  qo„yiladigan  badiiy  buyum  hisoblanadi. 

Bilaguzuklar- 

kumush, latun,  melxior  va saqlovchi-bezak qoplamali  alumindan  tayyorlanadi.