O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti “qurilishni boshqarish” fakulteti iqtisodiyot fanidan



Download 0,52 Mb.
bet6/8
Sana31.12.2021
Hajmi0,52 Mb.
#255808
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
iqtisod 2

Tabiiy monopoliya
    • – bu qonuniy tarzda tashkil etiluvchi monopolistik holat. Ular tarkibiga raqobatdan himoya qiluvchi quyidagi monopoliya shakllarini kiritish mumkin:
    • 1) patent tizimi
    • 2) mualliflik huquqi
    • 3) tovar belgilari

Legal (qonuniy) monopoliya
    • – monopol foyda olish maqsadida tashkil etiluvchi birlashmalarning shartli (tabiiy monopoliyalardan ajratib turish uchun) nomi. Ularga quyidagilar kiradi: kartel, sindikat, konsern, konsorsium, trest

Suniy monopoliya

Monopoliyaning ijobiy tomoni asosan quyidagi ikkita jihat orqali namoyon boʻladi.


    • u maʼlum tarmoqlarda nisbatan samarali amal qiladi va xarajatlarning tejalishiga olib keladi.

Birinchidan,
    • monopolist boʻlmagan, mayda, raqobatlashuvchi soha korxonalariga nisbatan monopolistik korxonalarda ishlab chiqarishga ilmiy-texnika taraqqiyoti yutuqlarini joriy etish uchun koʻproq ragʻbat va imkoniyat mavjud boʻladi. Chunki, uncha yirik boʻlmagan raqobatlashuvchi korxonalarning odatda moliyaviy jihatdan imkoniyatlari cheklangan boʻlib, ular ishlab chiqarishga yangiliklarni tatbiq etish orqali kelgusidagi daromadlarni oshirishdan koʻra, koʻproq joriy daromadga eʼtibor qaratadilar. Bundan tashqari, yangi gʻoyalar raqiblar tomonidan juda tez oʻzlashtirib olinadi va, buning oqibatida, bu gʻoyalarni amalga oshirish xarajatlarini bir tomon qilgani holda, uning samarasidan barcha foydalanadi.

Ikkinchidan
  • u mahsulot ishlab chiqarish va sotish jarayonini talabga moslashtiruvchi tadbirlar tizimidan iborat. Bozor iqtisodiyoti sharoitida talabni yaxshi oʻrgangan va isteʼmolchilar ehtiyojlarini toʻlaroq qondira oladigan korxonalar har doim raqobat kurashida yutib chiqadi.

Narxsiz raqobat usullari ichida marketing muhim ahamiyatga ega boʻlib,


Download 0,52 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish