Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent

Taklif egri chizigining turlari

Taklifning narx elastikligi narxga taklif miqdorining mazmunini ifodalagani sababli bu taklif egri chizigʻining koʻrinishida aks etadi. 5- tasvir 5-holatni korsatadi. A panelda korsatilganidek, chetdagi 0 elastiklikda taklif butunlay noelastikdir va taklif egri chizigʻi esa vertikal. Bu holatda, taʼminlangan miqdor narxdan qatʼiy nazar bir xil. Elastiklik oʻsganda, taklif egri chizigʻi tekislanib boradi, qaysiki, shuni korsatadiki, taʼminlangan miqdor narxda oʻzgarishiga koʻproq masʼuldir. Qarshisidagi chetda, e panelda korsatilgandek, taklif butunlay elastik. Bu taklifning narx elastikligi cheksizlikka intilganda va taklif egri chizigʻi gorizantal bolganda sodir boladi. Narxdagi bir oz oʻzgarish miqdorning katta koʻlamda oʻzgarishiga olib keladi.

Baʼzi bozorlarda taklif elastikligi bir xil boʻlmaydi va taklif chizigʻi boʻyicha farq qiladi. 6-shakl mahsulot uchun cheklangan miqdorga ega boʻlgan zavodlarga firmalarning sanoat uchun maxsus holatini koʻrsatadi. Taklif qilinayotgan qiymatning past darajasi uchun taklif elastikligi baland va bugunga mos ravishda firmalar narx oʻzgarishi bilan javob beradi. Bu holatda firmalar foydalanilmayotgan tovarlar uchun qiymatni belgilaydi. Masalan foydalanilmayotgan oʻsimlik va jihozlar Butun kun va kunning qismi mobaynida. Bu foydalanilmayotgan miqdordan foydalanila boshlaganda narxdagi kichik oʻsish firma uchun foydali boʻladi. Bir miqdor toʻliq foydalanib boʻlingach qoʻshimcha mahsulot birligini oshirish yangi oʻsimliklar yetishtirishni talab qiladi. Bu qoʻshimcha xarajatlarni tajribadan oʻtkazishga firmani koʻndirish uchun narx katta miqdorda oʻsishi zarur va shuningek, taklif deyarli elastik boʻlmasligi zarur.

Taklifning narx elastikligi taklif egri chizigʻining tik yoki yotiq boʻlishini belgilab beradi. E’tibor berish kerakki, barcha foiz oʻzgarishlari oʻrta nuqta usulidan foydalanilgan holda hisoblaniladi