Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent

Ba’zi bir muhim ommaviy mahsulotlar

Ommaviy (umumiy foydalanishdagi) mahsulotlar uchun misollar talaygina. Quyida biz ulardan eng muhim uchtasini koʻrib chiqamiz.

Mudofaa tizimi. Mamlakatni xorijiy bosqinchilardan himoya qiluvchi mudofaa tizimi bunga klassik misol boʻla oladi. Butun mamlakat himoyalangandan keyin biror bir kishini bu mahsulotni

(xizmatni) iste’molidan, ya’ni tinchlikdan bahra olishdan mahrum qilib boʻlmaydi. Undan tashqari biror kishi mudofaa tizimidan foydalanayotganda, u boshqa bir kishini bu mahsulotdan (xizmatdan) foydalanishiga toʻsqinlik qila olmaydi. Shunday qilib, mudofaa tizimi iste’moldan mahrum qilinish xususiyatiga ham cheklanganlik xususiyatiga ham ega emas.

Shu bilan birga mudofaa tizimi eng serxarajat ommaviy mahsulot hisoblanadi. 2007 yilda AQSh federal hukumati mudofaa tizimiga 553 milliard soʻm mablagʻ sarfladi, ya’ni aholi jon boshiga 1800 soʻm. Bu mablagʻni koʻp yoki kamligi yuzasidan aholi oʻrtasida turli xil fikrlar mavjud boʻlganiga qaramay, hech kim mudofaa tizimi uchun davlat xarajatlari zarur ekanligini inkor etmaydi. Davlatni oʻziga hos himoyachilari boʻlgan iqtisodchilar ham mudofaa tizimini ommaviy mahsulot ekanligini inobatga olib, uni davlat tomonidan ta’minlanishini yoqlashadi.