O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti

1. 

Yalpi talab va unga ta’sir etuvchi omillar 

Yalpi talab bu – turli narxlar sharoitida davlat, uy xo‘jaliklari, korxonalar 

sotib olishi mumkin bo‘lgan tovar va xizmatlarning yalpi xajmidir.  

Xar  qanday  bozordagi  vaziyat  talab  va  taklifga,  ya’ni  ular  hajmining 

o‘zgariga  bog‘liq  bo‘ladi.  Ular  o‘rtasida  yuzaga  kelgan  nisbat  o‘z  ketidan 

narhlarning  o‘zgarishiga  va  aksincha,  narxlarning  (u  yoki  bu  tomonga)  tebranib 

turishi  talab  va  taklif  hajmiga  bevosita  ta’sir  qiladi.  Bunday  ta’kidlash  faqat 

qandaydir bir alohida mahsulot yoki xizmatga oid bo‘lmaydi, balki umuman milliy 

bozorga ham taaluqlidir. Bunday bozordagi talab alohida haridorlar istagi va sotib 

olish qobilyati ko‘rinishida bo‘lmasdan, barcha haridorlarning birlashtirilgan talabi 

sifatida amal qiladi va makro darajadagi iste’mol qobilyatini aks ettiradi.taklif esa 

milliy ishlab chiqarish yalpi xajmining taklifi sifatida bozorga chiqadi.  

Shunday qilib, yalpi talab shu xo‘jaligi, korxonalar, hukumat hamda xorijiy 

xaridorlarning milliy ishlab chiqarilgan tovar va xizmatlarga bo‘lgan talabidir.