O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti

4.O‘zbekistonda monopoliyadan chiqarish 

va raqobatni rivojlantirish holati 

O‘zbekistonda  2009  yilda  respublika  iqtisodiyotining  monopollashuv 

darajasi ancha pasayganligi kuzatildi. 2010 yil boshidagi holatga ko‘ra Monopolist 

korxonalar  davlat  reestrida  162  turdagi  mahsulot  va  xizmatlar  ishlab  chiqarish 

bo‘yicha 211 ta  xo‘jalik yurituvchi subyekt bor edi, yil oxiriga kelib ularning soni 

183 taga tushirildi.  

Narx, P 

Miqdor, Q 

Yalpi 

daromad, TR 

Chekli 

daromad, MR  

10 

1 

10 

10 

9 

2 

18 

8 

8 

3 

24 

6 

7 

4 

28 

4 

6 

5 

30 

2 

---

Ayni vaqtda bir qator tarmoqlarda monopolizm hali ham saqlanib qolmoqda. 

Masalan,  neft  kimyosi  bozorida  19  ta,  oziq-ovqat  tovarlari  bozorlarida  13  ta, 

qurilish materiallari bozorida 17 ta korxona monopolistdir

3

.  

Monopollashuvning  yuqori  darajada  saqlanib  qolayotganligining  obyektiv 

sabablari: 



 

Ishlab chiqarishning kapital sig‘imi kattaligi; 



 

Katta quvvatga ega bo‘lgan agregatlardan foydalanilishi; 



 

Texnologiya jarayonlarining uzluksizligi.  

Bular 

ushbu 

tarmoqlarda 

raqobatning 

rivojlanishini 

qiyinlashtirib 

qo‘ymoqda.