O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti magistratura bo’limi qo’l yozma huquqida

III bob bo’yicha xulosa 
 
Bugungi kunda, mamlakatimizda amalga oshirilayotgan islohotlarni yanada 
chuqurlashtirish va  aholining bandlik masalasini hal qilish kabi muhim 
tadbirlaridan biri xizmat ko’rsatish va servis sohasi muhim o’rin egallaydi. 

---

110 
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan 2012–2016-yillarda 
mamlakatda “Xizmat ko’rsatish va servis sohalarini rivojlantirish chora-
tadbirlari to’g’risda”gi Qarori ijrosi bugungi kunda eng tez fursatlarda amalga 
oshirib kelinayotgan ustuvor vazifalardan biri bo’lib kelmoqda. Bunga sabab 
mamlakat iqtisodiyotining YIMida ushbu sohaning o’rni juda katta ahamiyat 
kasb etadi.  
Bob  xulosasiga to’xtaladigan bo’lsak, xizmat ko’rsatish sohasini 
rivojlantirishda to’siq bo’layotgan muammolardan biri faoliyatni kredit 
munosabatlari asosida moliyalash masalalarida yuzaga kelayotgan muammolar 
tashkil etmoqda. Bu muammolar nimalardan iborat ekanligini aniqlashda kredit 
samaradorligining mazmun-mohiyati jihatidan jamiyatning ayni paytdagi va 
kelajakdagi ehtiyojini qondiruvchi umuminsiniy faoliyat uzviyligini ta’minlab, 
iqtisodiy o’sishga zamin yaratuvchi vosita sifatida vaqtincha o’z egalari qo’lida 
bo’sh turgan pul mablag’larini boshqalar tomonidan ma’lum muddatga haq 
to’lash sharti bilan qarzga olish va qaytarib berish sharti bilan qaytarib berish 
yuzasidan kelib chiqqan munosabat obyektining ishtirokchilar faoliyatida 
unumli foydalanilib, jamiyat taraqqiyoti uchun qo’shimcha qiymat yaratib, 
pirovard natijada muvaffaqiyatli yakunlanishidir.  Umuminsoniy faoliyat va 
uning shaxsiy insoniy omiliga xizmat ko’rsatish sohasi faoliyatini 
rivojlantirishda kreditlarning rolini oshirish va ular samaradorligini ta’minlashga 
qaratilgan ilmiy asoslangan mukammal amaliy takliflarni ishlab chiqish, 
kreditlash jarayonida yuzaga kelayotgan muammolarning tub mohiyatini 
o’rganib chiqish talab qilinadi.  Xususiy uy-joy mulkdorlari shirkati moliyaviy 
faoliyatini samarali tashkil etish bo’yicha aniq ma’lumotlarga asoslangan hamda 
moliyaviy faoliyatini samarali tashkil etilishiga ta’sir qiluvchi omillar tahlili 
yuzasidan iqtisodiy-matematik modelini ishlab chiqish muhim ahamiyat kasb 
etadi.  Xizmat ko’rsatish korxonlari moliyaviy holatini tahlil qiladigan bo’lsak, 
xususiy uy-joy mulkdorlari shirkatlari faoliaytini yanada samarali tashkil qilish 
borasida yuqoridagi bobda keltirilgan bir necha muammolar to’sqinlik 
qilmoqda.  Nima sababdan bunday holatlar sodir bo’lmoqda degan savol paydo 
bo’lishi tabiiy. Vazirlar Mahkamasining 2006-yil 30-mayda qabul qilingan 
“Xususiy uy-joy mulkdorlari shirkatining namunaviy ustavini hamda xususiy 

---

111 
uy-joy mulkdorlari shirkati bilan ko’p kvartirali uydagi turar-joyga 
mo’ljallanmagan bino mulkdori o’rtasidagi namunaviy shartnomani tasdiqlash 
to’g’risida”gi Qarori asosida tasdiqlangan “Xususiy uy-joy mulkdorlari 
shirkatining namunaviy ustavi”ga  ko’ra yuridik va jismoniy shaxslar bilan 
tanlov asosida va qonun hujjatlariga muvofiq, shirkatning umumiy maydoni, yer 
uchastkasi va mulkini boshqarish, unga xizmat ko’rsatish va ta’mirlash, 
shuningdek kommunal va boshqa xizmatlar ko’rsatish bo’yicha shartnomalar 
tuzish vakolati belgilangan. Bunday shartnomalar aksariyat hollarda tuziladi 
ham. Biroq taraflarning o’zlariga yuklatilgan vazifani lozim darajada 
bajarmasligi oqibatida yuqoridagi bobda tilga olingan muammolar kelib 
chiqmoqda. Nazarimizda, jamoatchilik nazoratini institutining shirkatlar 
tomonidan qo’llanishi masalasiga ham jiddiy e’tibor berish kerak. Chunki 
jamoatchilik bilan munosabatlarni yaxshilash ijtimoiy ixtiloflarni o’z vaqtida hal 
qilish, jamiyatdagi keskinlikni bartaraf etishga xizmat qiladi. 

---

112