O`zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

4-MAVZU: TIJORAT BANKLARI PASSIVLARI TARKIBI VA ULARNI JOYLASHISHI.

Reja:

1. 
   Tijorat banklarining resurslari, ularning tarkibi va tavsifi.
   
2. 
   Banklarning passiv operatsiyalari, ularning turlari.
   
3. 
   Tijorat bankining kapitali va uning tarkibi.
   
4. 
   Bank kapitalini etarliligiga qo‘yilgan talablar.
   
5. 
   Bank kapitali va uning samaradorligini oshirish yo‘llari.
   
6. 
   Tijorat banklarining jalb qilingan mablag‘lari.
   
7. 
   Tijorat banklarining depozit va nodepozit operatsiyalarining tavsifi.
   
8. 
   Aholi omonatlarini kafolatlashning huquqiy asoslari.
   
9. 
   Banklararo kredit resurslari va uning ahamiyati.
   

Bank resurslarini shakllantirish bilan bog‘lik bo‘lgan operatsiyalar banklarning- passiv operatsiyalar deyiladi. Passiv operatsiyalar yordamida tijorat banklarining passiv va aktiv-passiv schyotidagi pul mablag‘larining salmog‘i oshib boradi. Banklarning passiv operatsiyalari ularning faoliyatini tashkil qilishda katta rol o‘ynaydi.

Passiv operatsiyalar yordamida tijorat banklari kreditlash uchun zarur bыlgan kredit resurslarini tashkil qiladi.

Tijorat banklari passiv operatsiyalarining asosan to‘rtta shakli mavjud:

• 
  Tijorat banklari qimmatbaщo qog‘ozlarini muomalaga chiqarish yo‘li bilan resurslar yig‘ish;
  
• 
  Bank foydasi hisobidan har xil fondlar tashkil qilish
  yoki fondlar summasini oshirish;
  
• 
  Boshqa kreditlarning mablag‘larini jalb qilish;
  
• 
  Depozit operatsiyalarni amalga oshirish.
  

Tijorat banklarining resurslari bankning o‘z mablag‘lari jalb qilingan va emitentlashgan mablag‘lar hisobidan shakllanadi. YUkorida keltirilgan passiv operatsiyalarning birinchi va ikkinchi shakllarida banklarning o‘z mablag‘lari yuzaga keladi va qolgan oxirgi ikki shaklida kredit resurslarining ikkinchi qismi jalb qilingan resurslar yuzaga keladi.