Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Keys-2. “Omadli taklif” 

 

90-yillarning  boshi,  sobiq  SSSRning  ijtimoiy-iqtisodiy  tartibida  katta 

o’zgarishlar  davri.  Har  bir  odam  o’z  biznesining  rivoji  uchun  biron-bir  qulaylik 

topishga  harakat  qilayotgan  davr.  Milliy  Universitetning  iqtisodiyot  fakultetini 

bitirgan, Valijon agrosanoat majmuasining rivojlanish muammolariga bag’ishlangan  

nomzodlik  dissertatsiyasining  muvaffaqiyatli  yoqlangandan  so’ng,  o’zining 

muvaffaqiyati va olgan bilimlarining saviyasidan mamnun edi. 

Bir  kuni  uyda  o’tirib,  o’zining  erishgan  muvaffaqiyatlarini  bo’lg’usi 

mutaxassislarni  o’qitish  va  tayyorlashga  bag’ishlash  haqida  o’ylar  edi.  Birdan  shu 

vaqtda  uni  do’sti  telefonda  chaqirib  qoldi  va  “Buxgalteriya  hisob-kitobi  bo’yicha” 

qisqa  kurs  tinglovchilariga  ma’ruzalar  kursini  o’qib  berishini  taklif  qildi.  To’lov 

shartlarini oldindan aniqlab olgach, Valijon rozi bo’ldi. 

Uch oy davomida yosh olim yuqorida aytilgan qisqa kursning tinglovchilarining 

2 guruhiga – 140 odamga ma’ruza o’qidi. Valijon o’z mehnatiga olgan daromadidan 

xursand  edi.  Bir  kuni,  tinglovchilarning  biri  bilan  bo’lgan  tasodifiy  suhbat  vaqtida 

o’ziga  berilgan  haq  o’qish  uchun  tinglovchilar  to’lagan  haqning  atiga  12%  tashkil 

qilishini bilib qoldi (har bir tinglovchi to’lagan haq 350 shartli birlikni tashkil qilar 

edi). 

Valijon  kurs  dasturi  bilan  tanishib  chiqdi  va  o’qitishga  sarflanadigan  chiqim 

atiga 12%, boshqa sarflar va to’lovlar esa 8% tashkil qilishini hisoblab aniqladi. 

Bunday  faoliyatning  yuqori  daromadliligi,  bunga  o’xshash  kurslarni  o’zi  ham 

tashkil  qilishi  mumkinligi  haqida  o’ylashga  majbur  qildi.  3-oy  davomida  u  ishni 

---

368 

 

buxgalter-menejerlarni  tayyorlash  va  aholiga  boshqa  xizmatlarni  ko’rsatuvchi 

korxona “Dilovar”ni ochdi. Muvaffaqiyat Valijonni ruhlantirdi va u uda tez muddatda 

o’zining kurslarini yana o’nta qishloq tumanlarida ochdi, bu kurslarda minnga yaqin 

tinglovchilat  o’qitilar  edi.  O’qitishning  o’rtacha  bahosi  300  shartli  birlikni  tashkil 

qilar edi.  

 

Savollar: 

1.  Valijon o’zining tadbirkorlik faoliyatini boshlashiga nima sabab bo’ldi? 

2.  Siz  bu  vaziyatda  qanday  maqsadni  ko’zlar  edingiz  va  qanday  biznes 

maslahatni shakllantirar edingiz? 

3.  Agar  siz  Valijonning  o’rnida bo’lsangiz, kursni  yanada  rivojlantirish  uchun 

nimalarni amalga oshirar edingiz?