Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

7.2. Boshqaruv mehnatini ilmiy tashkil qilish. 

Mehnat  jamoasini  boshqarishda  boshqaruv  mehnatining  uchta  turini  ajratish 

mumkin: evristik, ma’muriy va operatorli. 

Evristik  mehnat-  bu  hammadan  avval  rahbarlar  va  mutaxasislarning 

mehnatidir.  U  ijodiy  aqliy  faoliyatining  tabiati,  ularning  psixofiziologik  mohiyatini 

to’liq darajada aks ettiradi. 

O’zining  mazmuniga  ko’ra  evristik  mehnat  operatsiyalarning  ikkita  turidan 

tashkil topadi: tahliliy va konstruktiv. 

Tahliliy  operatsiyalar  qarorlar  qabul  qilish  uchun  zaruriy  axborotlarni  qabul 

qilish  va  idrok  etishdan  iboratdir.  Bunday  operatsiyalarga,  ularni  bajarishning 

shakllari  va  usullariga  ko’ra,  ko’yidagilar  kiradilar:  har  xil  hujjatlar  va  adabiy 

manbalarni  ko’rib  chiqish  va  o’rganish;  og’zaki  suhbatlar,  so’rovlar  va  bevosita 

kuzatishlarning  o’tkazish,  tahlil  natijalarini  tegishli  hujjatlarda  (ma’lumotnomalar, 

ma’ruzalar, tahliliy obzorlarda) bayon etish, mavjud holatning tashxisini qo’yish yoki 

aniqlash. 

Konstruktiv  operatsiyalar  har  xil  turdagi  qarorlarni  tayyorlash  va  qabul  qilish 

bilan bog’liqdir. Bu operatsiyalar qarorlarning mazmuni, xarakteri  va murakkabligi, 

hamda  ularning  yakka  tartibda  va  jamoaviy  qidirishning  tegishli  usullariga  muvofiq 

ajratadilar.