Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Kadrlar  bilan  ishlashda  iqtisodning  ta`siri.    Global  iqtisod  inqirozining  tark 

etishi  ekspertlar  tomonidan  kadrlar  bilan  ishlash  menejmentida  dunyo  miqyoasida  

bardoshli bir belgi deb ishonildi. Masalan  y  Yaponyada   ishchilar ikta narsani umid 

uchun  ishlatishgan:  hayot  uchun  bo`lgan  kasb  va  munosib  pensiya.  Hozirda,  hayot 

davomidagi  ish  uzoq  davom  etadigan  narsa  va  korparativ  pensiya  rejalari  barbod 

etilayapti. Yevropa birlashmasidagi a`zo bo`lgan davlatlar  ishsizlik reytini ko`tarilib 

borishi    kelajakda    davom  etishi  kuzatishyapti  va  Ispanya  bilan  bog`liq  bo`lgan  bu 

holatni  kuchli  holatida  kuzatishyapti.  Taylanda  avtomobil  sanoatida  ishlaydigan 

hodimlarni  ish  soatlarini  qisqartirishga  oid  masalalarni  ko`rib  chiqishdi,  yani  bu 

ularning to`loviga va ularning tajribalarini yangilashga ta`sir qilish tufayli. AQSH da 

esa  mehnat bo`yicha iqtisodchilar shunday deyishdi, garchi ishlarning hammasi asta 

sekin  bilan qaytib  kelsada bu  ishchi hodimlarning  oldingi ishlagan  ishlaridaqa bo`la 

olmaydi.  Ishlarning  ko`pi  vaqtinchalik  ishlar  va  ular  kontrakt  asosidagi  ishlardir. 

Yana 8.4 milliondan ziyod ishlar iqtisodiy pasayish paytlarda yo`qolib ketgan va ular 

qayta  tiklanmaydi  lekin,  o`sib  borayotgan  sanoatlardagi  ishlar  bilan  almashinishi 

mumkin. 

---

514 

 

Bunday  o`zgarishlar  ish  beruvchilar  va  ishchilarga  yomon  ta`sir  qildi. 

Amerikadagi ishchilar keskin o`zlarini ishdagi faoliyatlarini pasaytirishdi va istefoga 

chiqishini  kamaytirishdi.    Bunday  topilmalarda  tashkilot  qanday  o`zinining  kadrlar 

bilash ishlashini boshqarishi haqida bir katta ma`no bor  edi. 

Ishchilarning  mehnat  birlashmasi.  Rejalashtirilgan  5  kunlik  ish  tartibi  Unite 

tomonidan to`xtatildi, vu bu holat Yevropaning uchinchi o`rindagi eng katta bo`lgan 

Britanya havo yo`llariga yomon ta`sir keltirib chiqardi, ayni damda bu avia sanoatida 

iqtisodiy  pasayishni  uzoq  muddat  davom  etayotganiga  qarshi  kurashilayotgan  edi. 

Bunday munozarani  boshqaruvchilar va birlashmalar birgalikda ish tajribalari orqali 

yechim  topishmasa,  aks  holda  ishchi  hodimlar  o`zlariga  aviya  havo  yo`llariga  yoz 

davomida  salbiy  ta`sir  o`tkazishga  o`zlariga  qasd  qilib  olishlari  mumkin.  Xitoyda 

Honda  va  Tayota  kampaniyalariga  qarshi  urushlar  orqali  davlatning  asosiy 

ko`rayotgan  jabri  bu  kelayotgan  foydani  teng  bo`lmasligi,  iflyatsiyanin  oshib  ketish 

va mol mulklarning narxlari oxishib ketishi orqali yuz berdi. Fabrikada majburan 12 

soatlab  ishlayotgan  ishchilar  ularning  hatasida  6  kun  ishlab  va  kam  ish  haqqi  bilan 

ta`minlanishi  takroran  davom  etmoqda.  Bunday  holatlar  ishni  to`xtashiga  sabab 

bo`ladi, ishchilarni o`rtasida munozalar chiqishiga sabab bo`ladi.