O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi toshkent davlat texnika universiteti “Geologiya qidiruv” fаkultеti “Nеft va gazni qayta ishlash ob’ektlari” kаfеdrаsi «korroziyadan himoya qilish»

8-Расм. Протектор ҳимоясининг чизмаси.

5,6,7,8,9 - Қувур узунлигидаги ўлчов симлари

4. Иш юзасидан ўз-ўзини текшириш саволлари

1. Протектор деганда нимани тасаввур қиласиз?

2. Пўлат қурилмалари учун қандай металлар протектор
вазифасини бажарадилар?
3. Нима учун магний метали протектор сифатида кўп
ишлатилади ва протекторни қандай турларини биласиз?
4. Активаторлар нима ва нима учун протекторни активатор
ичига ўрнатилади?
5. Протекторлар ҳимояси қаерларда ишлатилади?
6. Протектор ҳимоя потенциалининг аниқлаш жараёнини
гапириб беринг.


9 - Т А Ж Р И Б А И Ш И

ИЗОЛЯЦИЯ ҚОПЛАМАЛАРИНИНГ НУҚСОНЛАРИНИ АНИҚЛАШ

1. Ишнинг мақсади:
- Нуқсон қидирувчи асбоблар билан танишиш;
- Изоляция қопламаларидаги нуқсонларни аниқлаш шароити
билан танишиш;
- Изоляция қопламалари ва уларнинг хоссалари тўђрисидаги
назарий билимларни чуқурлаштириш;

2. Умумий бўлим

Ер ости магистрал қувурларини ва газ тармоқларини коррозиядан пассив усулда ҳимоя қилиш, изоляция қопламалари ёрдамида амалга оширилади. Қувурларни тупроқ коррозиясидан ҳимоя қилиш учун ишлатиладиган қопламаларга бўлган асосий талабларга битум мастикаси ва ёпишқоқ полимерлар лентаси асосида ҳосил қилинган қопламалар тўла жавоб берадилар.

Битум мастикаси 3 та компонентдан ташкил топган, яъни: нефть битуми; тўлдирувчи ва пластификатордан.
Битум мастикаси таркибидаги тўлдирувчилар ҳосил қилинган қопламанинг маҳкамлигини оширади, пластификаторлар эса битум мастикасини оқувчанлигини ва суркалувчанлигини яхшилайди. Эритилган нефть битумига керакли миқдордаги тўлдирувчи ва пластификатор қўшилиб, суюқ битум мастикаси ҳосил қилинади. Мастикани қувур юзасига суркаш орқали, унинг изоляция қопламаси ҳосил қилинади. Ҳосил қилинган қопламада турли шар кўринишидаги нуқсонлар бўлиши мумкин. Бу нуқсонлар: мастикани тайёрлашда унинг ҳажмида ҳаво кўпикларини ҳосил бўлиши, ҳамда иссиқ мастикани қувур юзасига суркашда ундан юзасидаги намликни буђланиши натижасида ва бошқа сабабларга кўра ҳосил бўладилар. Қопламаларда ҳосил бўлган нуқсонлар тупроқ таркибидаги намликни қувур юзасига кириб келишига имкон яратади ва бу ўз навбатида қувурда коррозия жараёни содир бўлишига олиб келади.
Шуларни ҳисобга олиб, ҳосил қилинган қопламада нуқсонларнинг бор ёки йўқлиги текширилади.