O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “ ijtimoiy fanlar

To‘qqizinchi,  yangi  qonunga  asosan  «O‘zbekiston  Respublikasi  Oliy  Majlisiga  saylov 
to‘g‘risida»gi  O‘zbekiston  Respublikasi  qonunining  6-moddasida  o‘z  aksini  topgan 
kuzatuvchilarning  huquqlari  belgilangan  me’yorlar  quyidagi  qo‘shimcha  bilan  to‘ldirilmoqda: 

---

121 
 
«O‘zbekiston  ekologik  harakatidan  Qonunchilik  palatasiga  nomzodlar  ko‘rsatish  va  ularni 
saylash bo‘yicha O‘zbekiston ekologik harakatining konferensiyasida hozir bo‘lish». 
Bu  qo‘shimcha  orqali  mamlakatimizda  2008  yilda  tashkil  etilgan  va  Oliy  Majlis 
Qonunchilik  palatasida  o‘zining  15  nafar  deputatlik  o‘rniga  ega  bo‘lgan  O‘zbekiston  ekologik 
harakati  saylovlarini  ham  ochiq,  oshkora  tarzda  o‘tayotganligini  keng  jamoatchilikka,  xususan 
xalqaro  kuzatuvchilarga  bildirish,  ularni  O‘zbekiston  ekologik  harakatining  konferensiyasida 
ishtirok etishiga sharoit yaratish kabi maqsadlar mujassam.  
Albatta,  saylov  jarayonlarini  xalqaro  me’yorlarga  mosligini  ko‘rsatadigan  muhim  mezon 
bu  –  unda  kuzatuvchilarning  ishtirok  etishi  hisoblanadi.  O‘zbekiston  ekologik  harakatining 
Qonunchilik  palatasi  deputatlarini  saylash  bo‘yicha  konferensiyalarida  kuzatuvchilarning 
ishtirok  etishini  huquqiy  ta’minlanishi  mazkur  tanlovning  yanada  adolatli  bo‘lishiga  xizmat 
qiladi.  Mamlakatimizdagi  saylov  qonunchiligiga  asosan  barcha  saylov  jarayonlarida 
kuzatuvchilarning ishtirok etishi uchun huquqiy asos yaratilgan, o‘tkazilayotgan saylovlarda bir 
qator  xorijiy  mamlakatlarning  ekspertlari  ishtirok  etib,  saylovlarni  ijobiy  baholashmoqda. 
Mazkur  me’yorning  qonunchilikka  kiritilishi  bu  boradagi  kichik  bo‘shliqni  to‘ldirdi  va 
saylovlarni yanada adolatli o‘tishiga xizmat qiladi. 
Amalga  oshirilayotgan  bu  kabi  islohotlarning  barchasi  milliy  saylov  tizimining  izchil  va 
bosqichma-bosqich  liberallashuvini,  ikki  palatali  parlament  saylovlarining  qonun  talablari  va 
umume’tirof  etilgan  xalqaro  tamoyil  va  me’yorlarga  to‘la  mos  holda  o‘tkazilishini 
ta’minlaydigan mukammal qonunchilik bazasining shakllanishiga olib keldi. Ushbu qonunlarda 
davlat  hokimiyati  vakillik  organlariga  saylovlarning  faqat  ko‘ppartiyaviylik  asosida  o‘tkazilishi 
qat’iy  belgilab  qo‘yildi.  Mamlakat  Prezidenti  lavozimiga,  Qonunchilik  palatasi  deputatligiga 
nomzodlarni siyosiy partiyalar tomonidan, mahalliy Kengashlar deputatligiga nomzodlarni esa – 
siyosiy  partiyalarning  joylardagi  tegishli  organlari  tomonidan  ko‘rsatilishi  to‘g‘risidagi 
tamoyilial  qoida  mustahkamlandi.  Deputatlikka  nomzodlarning  davlat  hokimiyati  ijro  organlari 
tomonidan  ko‘rsatilish  amaliyoti  bekor  qilindi  va  bu  mamlakatimizda  amalga  oshirilayotgan 
demokratik o‘zgarishlarni chuqurlashtirish yo‘lidagi tamoyilial qadam bo‘ldi
136
. 
Saylov  qonunchiligimizga  saylovga  tayyorgarlik  ko‘rish  va  uni  o‘tkazish  bilan  bog‘liq 
bo‘lgan, eng rivojlangan demokratik davlatlar tajribasida ham kamdan-kam uchraydigan mutlaq 
vakolatlarning  Markaziy  saylov  komissiyasiga  berilishini  ko‘zda  tutadigan  o‘zgartishlarning 
kiritilishi o‘ta muhim ahamiyatga molik ulkan voqea bo‘ldi. Amaldagi qonunchiligimizga ko‘ra, 
saylov kampaniyasi jarayoniga davlat va hokimiyat tuzilmalari, jamoat birlashmalari tomonidan 
aralashishga  qaratilgan  har  qanday  urinish  qonun  bilan  taqiqlanishi  ham  buni  yaqqol  ko‘rsatib 
turibdi.