O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta-maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti g. Xamdamova, O. Astanakulov, A. Matchanov

31,1
34,5
33,1
24,3
29,3
35,1
29,7
6,3
7,6
7,7
5,7
7
6,8 
5,7
1,9
2,2
1,90
1,8
2,5
3,9 
5,10 
2,8
6,1
6,3
3,7
0,4
0,9
1,7
0,9
0,9
1,7
1,4
2006 
2007 
2008 
2009 
2010 
2011 
2012 
AQSh 
Yevropadavlatlari 
Isroil 
Xitoy 
Hindiston 

---

327 
bermoqda va venchur kompaniyalarning tashkiliy tuzilmasi o‘zgartirilmoqda. 
Chunonchi, investitsiyalarning innovatsiyalarga qaratilganligi firmaning ko‘p 
tarmoqli va tarmoqlararo yo‘nalishda ishlashiga turtki beradi. 51 - diagrammadan 
shuni ko‘rishimiz mumkinki, 2006-2012 yillarda AQSHda venchurli 
investitsiyalash 31,1% dan 29,7% ga tushgan. Yevropa davlatlarida bo‘lsa, bu 
turdagi moliyalashtirishga 2007-2008 yy. da chuqur urg‘u berilib, 2012-yilga kelib 
susayganligini, ya‘ni 5,7% ga tushganini ko‘rishimiz mumkin. Dunyo 
mamlakatlari bo‘yicha venchurli moiyalashtirish ko‘proq 2011 yilda amalga 
oshirilgan ekan. Bunda yangi bozor segmentlari, yondosh ishlab chiqarishlar 
vujudga kelishi mumkin, ishlab chiqarilayotgan texnologiyalarning samaradorligi 
oshadi.Yuqoridagi diagrammada jahon venchur kapitali bozoridagi investitsiyalar 
hajmi keltirilgan.Yirik firmadan mayda innovatsion firmalar kurtak otib, amalda 
diversifikatsiyalash hamda innovatsion yo‘naltirilganlikning afzalliklarini 
namoyish etmoqda. Masalan 1970 yillarning boshida General Elestris firmasida 10 
tagina mustaqil innovatsion yo‘naltirilgan korxonalar tashkil qilingan bo‘lsa, 1980 
yillarning oxirida bosh kompaniya tarkibida venchur ilmiy bo‘linmalar soni 200 
taga etdi. General Motors, Xerox, IBM va shunga o‘xshash sanoat gigantlari ham 
venchur kapital firmalari keng rivojlanmoqda.