O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta-maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti g. Xamdamova, O. Astanakulov, A. Matchanov

 
13.1-rasm. 
Innovatsion faoliyatni moliyalashtirishmanbalari
186
 
 
Mulkchilik turlariga ko‘ra moliyalashtirish manbalari quyidagilarga bo‘linadi:
-davlat investitsion resurslari (byudjet manbalari, byutjetdan tashqari 
fondlar, davlat tomonidan qarz olish , Aksiyalar paketlari ,davlat tasarrufidagi 
mulk ): 
186
Ushbu sxema ТМI katta ilmiy xodim-izlanuvchisi D.Х.Shadiyeva tomonidan ―Совершенствование теоретико-
методологических основ финансового обеспечения инновационного развития национальной экономики‖ 
mavzusidagi i.f.d. ilmiy darajasini olish uchun dissertatsiya materiallari asosida ishlab chiqilgan.
Innovatsion faoliyatnimoliyalashtirish manbalari 
Maqsadli beg‘araz 
moliyalashtirish manbalari 
Qarz bilan bog‘liq 
manbalar 
Ulushli 
moliyalashtirish 
manbalari 
- 
davlat va xalqaro 
grantlar; 
- davlat subsidiyalari; 
- korxonaning 
o‘zmablag‘lari; 
Buyurtmachilar 
mablag‘lari
; 
Xususiy investorlar 
mablag‘lari
. 
 
- bank kreditlari; 
- loyihaviy 
moliyalashtirish; 
- lizing; 
- faktoring; 
- forfeyting; 
- obligatsiyalar chiqarish
. 
- 
aksiyalar chiqarish; 
-venchurli 
moliyalashtirish; 
- to‘g‘ridan to‘g‘ri 
xorijiy investitsiyalar 
jalb etish. 

---

317 
-tijorat va notijorat xarakteriga ega xo‘jalik yurituvchi subyektlar, hamda 
shaxs tashkilotlar jismoniy shakllarining investitsion, shu jumladan moliyaviy 
resurslari.
Bu jamoaviy sarmoyadorlar, shu jumladan sug‘urta kompaniyalari, 
investitsion fondlar va kompaniyalar, nodavlat nafaqa fondlarining investitsion 
resurslari. Korxonalarning shaxsiy mablag‘lari, hamda tijorat banklari, boshqa 
kredit tashkilotlari va hukumat tomonida maxsus vakil qilingan investitsion 
banklarning kredit resurslari ham shunga kiritiladi.
Davlat darajasida quyidagilar moliyalashtirish manbalari bo‘ladilar: 
-byudjetlar va byudjetdan tashqari fondlarning shaxsiy mablag‘lari: 
-davlat kredit bank va sug‘urta tizimlarining―jalb qilingan‖ mablag‘lar:
-davlatning tashqi (xalqaro qarz olish) va ichki qarzi (davlat obligatsiyali , 
qarzli va boshqa ziyonlari )ko‘rinshidagi qarz mablag‘lari : 
Korxona darajasiga quyidagilar moliyalashtirish manbalari bo‘ladilar: 
-shaxsiy mablag‘lar foyda, amartizatsion ajratmalaaar, sug‘urtali to‘lovlar, 
nomoddiy aktivlarning jalb qilinmagan ortiqchalari, asosiy va aylanma
mablag‘lar va h.k.; 
-jalb qilingan mablag‘lar, aksiyalarni sotishdan olingan mablag‘lar, hamda
badallar, maqsadli tushumlar va boshqalar; 
-har xil asosdagi byudjet, bank va tijorat kreditlari ko‘rinishdagi qarz
mablag‘lari. 
Byudjetdan mablag‘ ajratilishi innovatsion faoliyatning har xil shakllarining
muhim moliyaviy manbalari bo‘ladilar, ular hisobidan maqsadli majmuaviy 
dasturlar, davlatning ustuvor loyihalari bajariladi. Davlat innovatsion siyosatini
amalga oshirishning moliyaviy mexanizmi butun innovatsion davrni resursli
ta‘minlash tizimidan iborat.Bir qator mualliflar tomonidan taklif qilinayotgan
moliyaviy mexanizmi konsepsiyasi, birinchidan, innovatsion dasturlarni 
loyihalarni to‘g‘ridan to‘g‘ri davlat byudjetidan moliyalashtirishni ayrim ilmiy 
tashkilotlari moliyaviy qo‘llab-quvvatlanishi bilan birlashtirishga maqsadli
qaratilganligi, ikkinchidan, moliyalashtirish manbalarining ko‘pligi bilan

---

318 
ta‘riflanadi. Innovatsion loyiha 3 xil manba hisobiga moliyalashtirilishi mumkin. 
Ular: o‘z mablag‘lari, jalb qilingan mablag‘lar hamda qarz mablag‘lari hisobiga 
amalga oshirilishi mumkin (13.2-rasm).