O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti kafedrasi

Reklamatsiya – bu iste’molchi tomonidan mahsulot sifati xususida bildirilgan e’tiroz demakdir.
Mahsulot butligi - mahsulot tarkibidagi barcha qism, detallarni mavjud bo‘lishi uni butligini ifodalaydi, ayniqsa, murakkab turdagi mahsulotlarni butligiga e’tibor qaratilmog‘i lozim. Korxona to‘liq butlangan mahsulotlarni standart va texnik shartlar talablariga javob beradigan holda iste’molchilarga jo‘natishi shart. Butlanmagan mahsulot realizatsiya va ishlab chiqarish jarayonini sekinlashtiradi. Natijada aylanma mablag‘lar aylanishi sekinlashadi, korxonani iqtisodiy jihatdan nochor holatga keltiradi. Traktor, avtomobil tayyor mahsulot deb hisoblanadi, qachonki ularga tegishli asboblar, ehtiyot qismlar bilan butlangan bo‘lsa.
Iste’molchi mahsulot yetkazib beruvchiga kafolat muddati davomida reklamatsiya bildirishi va jarima undirib olish huquqiga ega. Mahsulot butlangan (komplekt)ga ega bo‘lishi kerak. Shundagina u tayyor mahsulot deb hisoblanadi.
Yengil sanoatda mahsulot nav (sort)larga bo‘linadi. Mahsulot nav (sort)larga bo‘linganda uning sifatini quyidagi ko‘rsatkichlar orqali ifodalash mumkin:

1. 
   O‘rtacha nav (sort)lilik koeffitsiyenti.
   
2. 
   O‘rtacha mahsulot birligini sotish bahosi.
   

4-jadval Aksionerlik jamiyatida «A» turdagi mahsulot sifati tahlili

Ko‘rsatkichlar

Mahsulot birligini bahosi, so‘m

Ishlab chiqarilgan mahsulot, (dona)

Rejaning bajarilishi, %