O’zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o’rtа mаxsus tа`lim vаzirligi tоshkеnt to’qimаchilik vа еngil sаnоаt instituti

Ijobiy tomonlari:
Funktsional organlar o’ziga topshirilgan funktsiyalarni
sifatli bajarishdan manfaatdor bo’lib, "begona" funktsiyalar uchun ham, butun
korxonaning umumiy faoliyati uchun ham javob bermaydi. Bunda har bir rahbar
o’z funktsiyalari bo’yicha farmoyish berish huquqiga ega bo’ladi. Binobarin, bu
narsa: yakkaboshchilik tamoyillarining buzilishiga, ijrochilar mas'uliyatining
susayishiga olib keladi, chunki ijrochi bir boshliqqa emas, bir necha boshliqqa
bo’ysinadi, ko’pincha ulardan bir-biriga zid ko’rsatmalar oladi.
Funktsional strukturadagi qayd qilingan kamchiliklar, ya'ni:
·
funktsional bo’limlar ishlashlarini muvofiqlashtirish darajasining yuqori
emasligi;
·
rahbarlar vazifalari va huquqlarining etarli darajada
muvofiqlashmaganligi;
·
ishning pirovard natijalari uchun aniq va mas'ul xodimlarning yo’qligi;
·
funktsional bo’linmalar o’rtasida ish yuzasidan nizolarning mavjudligi;
·
boshqaruv apparatida ishga turalarcha munosabatda bo’lish hollarining
mavjudligi kabilarni bartaraf etish uchun chiziqli-funktsional (aralash) turdagi
boshqaruv strukturasi tuziladi.
Chiziqli-funktsional boshqaruv strukturasida asosiy boshqaruv chiziqli
boshqaruv bo’lib hisoblanadi. Barcha boshqaruv bosqichlari va mustaqil
uchastkalar o’z rahbariga ega bo’ladi. Rahbar ishlab chiqarish xo’jalik faoliyatini
yakkaboshchilik asosida boshqarish huquqiga ega bo’ladi va faoliyat natijalari
uchun to’la javobgar hisoblanadi.
Boshqaruvning chiziqli struktura sharoitida ishlaydigan rahbarlarga malakali
yordam ko’rsatish uchun funktsional va idoraviy tashkilotlar tashkil etiladi va bu

---

44
tashkilotlarning vazifasi boshqaruv qarorlarini tayyorlash va rahbarlarga malakali
yordam berishdan iborat.
Hozirgi zamon korxonalari faoliyatidagi ko’pgina muammolarni hal etish
gorizontal bo’yicha kelishib olishni va muvofiqlashni talab etadi.
Bularni mazmun va muddatlariga ko’ra kelishib olish, ishlab chiqarishning
ko’pgina unsurlarini tutashtirish ishlarini turli xizmatlar bajaradi. Goho funktsional
xizmatlar o’rtasidagi bu gorizontal aloqalar juda cho’zilib ketadi, baxs va nizolar
bilan amalga oshiriladi. Chiziqli struktura rahbari esa ko’p sonli bo’linmalar ishini
muvofiqlashtirishga juda qiynaladi.
Bu muammolarni yangi tashkiliy boshqaruv strukturalarini tuzish yo’li bilan,
aniqrog’i, chiziqli-funktsional boshqaruv strukturalariga tuzatishlar kiritish yo’li
bilan hal etiladi. Bunday struktura