O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi toshkеnt davlat sharqshunoslik instituti

1832  yilda  Fransiyaning  Somma  daryosi  bo‘yidagi  Abbivil  shahri  yaqinida  olib 
borilayotgan  qurilish  ishlari  jarayonida  juda  katta,  hozirgi  biror  hayvonga  teng  kelmaydigan 
suyak  qoldiqlari,  kremen  toshi  topiladi.  Bu  topilmalar  bojxona  amaldori,  havaskor  arxeolog 
Bushe de Pertga katta qiziqish uyg‘otadi.  
XIX  asrning  50-yillarida  Olduvay  (Tanzaniya)  dan  keyin  2-o‘rinda  turuvchi  qadimgi 
manzilgoh  -  Sent  Ashel  tolpiladi.  Bu  yerdan  juda  ko‘plab  toshdan  qilingan  ―boltalar‖  topiladi 
(800  ga  yaqin).  Ular  ustida  25  yil  davomida  tadqiqot  ishlarini  olib  boragan  arxeolog  Rigollo 
ularni  soxta  emasligini  tasdiqlaydi.  Keyinchalik  Shell  (Fransiya),  Ispaniyaning  Dordon 
departamentida  Solyutre  va  Mustye  manzilgoh-larining  topilishi  tosh  davri  qurollarining 
yasalish  uslubi  va  texnikasini  o‘rganishga  yo‘l  ochib  berdi.  1868  yilda  Shimoliy  Ispaniyada 
Altamir  g‟oridagi  qoyatosh  suratlari  ovchilar  tomonidan  topiladi  va  arxeolog  Savtuola 
tomonidan o‘rganiladi. Bunga o‘xshash qoyatosh suratlari Dordondagi La-Mut g‟orida arxeolog