O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi toshkеnt davlat sharqshunoslik instituti

Afrosiyob,  Daratepa,  Ko‟zaliqir,  Uygarak,  Chust,  Dalvarzin,  Oqtom,  Kuchuktepa, 
Yerqo‟rg‟on, Sangirtepa yodgorliklari shu davrga mansubdir.  
Kuchuktepa  Surhondaryo  viloyati  hududidan,  Termiz  shahridan  70  km  uzoqlikda 
joylashgan bo‘lib, u miloddan avvalgi 1000-750 yillarda tepalik ustiga qurilgan qo‘rg‘onchaning 
xarobasidir. Arxeologlarning fikricha, qo‘rg‘on  mudofaa devorlari bilan  o‘ralgan 6 ta uy-joy va 
ro‘zg‘or  xonalaridan  iborat.  Kuchuk  I  madaniy  qatlamlaridan  sopol  idishlarning  qoldiqlari 
topilgan  bo‘lib,  ular  ikki  guruhga  bo‘linadi.  Kulolchilik  charxida  ishlangan  idishlar-kosasimon, 
tuvaksimon  va  xumsimon  naqshsiz  idishlardir.  Qo‘lda  ishlangan  idishlar-rangli  egri  chiziqlar  va 
uchburchak  geometrik  naqshlar bilan bezatilgan  buyumlardir. Kulolchilik buyumlarining  deyarli 
barchasining tagi yassi bo‘lgan. Don saqlash uchun xumchasimon idishlar va tovoq, kosa, piyola 
shaklida kichik sopol buyumlaridan keng foydalanilgan. 
Miloddan  avvalgi  II  ming  yillikning  oxirlarida  va  miloddan  avvalgi  I  ming  yillikning 
boshlarida  Farg‘ona  vodiysida  Chust  madaniyati  Qadimgi  Farg‘onadagi  ilk  dehqonchilik 
madaniyati  bo‘lib,  bobodehqonlarning  dastlabki  qishlog‘i  1951  yilda  arxeolog  M.Ye.Voronev 
tomonidan Chust shahri yaqinidagi Buvanamozor deb atalgan buloq yoqasidan topib o‘rganiladi. 
Bu madaniyatga tegishli bo‘lgan yodgorliklar  Namangan, Andijon, Farg‘ona viloyatlarida 70 dan 
ortiq  bo‘lib,  ulardan  10  ga  yaqini  arxeologlar  V.Sprishevskiy,  B.Matboboev,