O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Stagnatsiya
- iqtisodiyotdagi turg‗unlikni anglatadi.
Sug„urta kafolati
- ma‘lum bonus evaziga sug‗urta kompaniyasining 
eksportyorlarni (kreditorlar)ga zararini qoplash haqida majburiyati.
Tashqi qarzdorlik inqirozi
- davlat tomonidan tashqi qarzlar va zayomlarni 
to‗lash grafigini buzilishi.
Tashqi savdo siyosati
- eksport-import tovar oqimlari hajmi, tovar tarkibi va 
jug‗rofiy yo‗nalishini tartibga solish bilan bog‗liq bo‗lgan byudjet-soliq faoliyati 
sohalaridan biridir.
TIFni tartibga solishning tarifli usullari
- soliq cheklashlari (bojxona 
yig‗imlari, bojlar, aksizlar va boshqalar) yordamida tashqi savdoga ta‘sir o‗tkazish 
vositalari yig‗indisi.
TIFni tartibga solishning tarifsiz usullari
- tashqi savdoga ta‘sir 
o‗tkazishning bevosita, ma‘muriy vositalari guruhi (kvotalash, litsenziyalash, texnik 
sandartlarni joriy qilish, sanitar me‘yorlar va boshqalar). 
Transmilliy korporatsiyalar (TMK)
- chet el aktivlariga ega bo‗lgan yirik 
kompaniyani iqtisodiy tashkillashtirishning ko‗rinishi. 
Trest 
- sanoat monopoliyalarining 20-yillardagi eng yuqori shakli. Unda 
mahsulotni ishlab chiqarish, sotish, korxonalarning moliyasi to‗la birlashtiriladi. Trest 
muayyan tarmoqda xukmronlik qiluvchi yagona ulkan shirkatchilik jamiyati bo‗lib, 
AQSHda keng tarqalgan monopolistik birlashma, unga kiruvchilar o‗zlarining ishlab 
chiqarish. Tijorat va yuridik mustaqilligini yo‗qotadi. Bu esa, o‗z navbatida kapitalni 
doiraviy oborotini tezlashtirish va foydani ko‗paytirish imkoniyatini beradi. Trestlar 
19-asrning 90-yillarida AQSHda vujudga keldi.
To„g„ri investitsiyalar
- foyda olish bilan birgalikda kapital qo‗yilayotgan 
ob‘ektga 
o‗zidan 
nazoratni 
ta‘minlash 
huquqini 
beruvchi 
kapital 
qo‗yilmalartushuniladi. 
To„lov balansi 
- mamlakatning barcha rezidentlarining qolgan barcha 
mamlakatlar bilan ma‘lum vaqt oralig‗idagi (odatda bir yil) iqtisodiy bitimlari 
natijalarini sistemalashtirilgan holda qayd etilishidir. 

---

147