O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti yuridik fakulteti

korrupsiyaviy huquqbuzarliklarni sodir etilishining sabab va omillari. 
 
Oliy ta’lim muassasalarida ilmiy tadqiqot ishlarini olib borish va himoya qilish jarayonida korrupsiyaviy 
holatlarni kelib chiqishiga sabab bo‘lgan omillarni keltirib o‘tamiz.  
Birinchidan
,  ilmiy  daraja  berish  tartib-taomillaridagi  murakkabliklar,  o‘rinsiz  talab  va  korrupsiyaviy 
normalar ta’lim sifatiga ta’sir etmoqda.  
Xususan,  ilmiy  darajani  himoya  qilish  uchun  maxsus  ilmiy  nashr  va  xorijiy  ilmiy  jurnalda  chet  tilida 
ilmiy maqola chop ettirish, dissertatsiya natijalarini konferensiya materiali to‘plamlarida chiqarish izlanuvchidan 
qo‘shimcha mablag‘ talab qilish bilan birga ularni korrupsiyaviy harakatlarni sodir etishga undamoqda.  
Ikkinchidan
, oliy ta’lim muassasalarining ilmiy salohiyatini baholashda, hamon eskicha fikrlashdan voz 
kechilmagan,  professoro‘qituvchilar  umumiy  sonini,  ilmiy  darajalilari  soniga  bo‘lib  chiqarish  amaliyotidan  
foydalanib kelinmoqda.  

---

20 
 
Ilmiy  salohiyatni  belgilashda  ilmiy  ishlanmalar  natijadorligi,  ilmiy  darajali  pedagog  kadrlarning  ilm-
fanga qo‘shgan hissasi kabi jihatlar umuman hisobga olinmay qolingan.  
Germaniya,  Angliya,  Avstriya,  Shveysariya  kabi  Yevropa  davlatlaridagi  universitetlarining  ilmiy 
salohiyati 53-90 foizni tashkil etsa, Rossiyada institut va universitetlarni akkreditatsiyadan o‘tkazish uchun 55-60 
foiz ilmiy salohiyat talab qilinadi.  
Mamlakatimizda  oliy  ta’lim  muassasalarining  ilmiy  salohiyati  34  foizni  tashkil  etgani  holda,  bu 
ko‘rsatkich  31  ta  oliy  ta’lim    muassasalarida  30  foizga  ham  yetmaydi.  Ilmiy  salohiyati  eng  past  oliy  ta’lim 
muassasalar qatorida 19% ko‘rsatkich bilan Termiz davlat universiteti hisoblanadi.  
Uchinchidan,
  ilmiy-tadqiqot  faoliyatini  muvofiqlashtirish,  ilmiy  darajali  kadrlar  tayyorlash  hamda 
ilmiy-tadqiqot  bilan  shug‘ullanayotgan  professor-o‘qituvchilarni  qo‘llab-quvvatlash  ishlari  talab  darajasida 
tashkil etilmagan.  
Xususan,  so‘nggi  10  yilda  oliy  ta’lim  muassasalarining  doktoranturalarida  o‘qib,  dissertatsiya  ishlarini 
himoya qilmagan doktorantlar hisobi yuritilmagan.  
Oqibatda,  byudjet  mablag‘lari  hisobiga  o‘qigan  yuzlab  doktorantlar  uzoq  yillar  davomida  dissertatsiya 
ishlarini himoya qilmasdan kelmoqda.  
Jumladan,  so‘nggi  5  yilda  328  nafar  yoki  35,6  foiz  doktorantlar  dissertatsiya  ishlarini  belgilangan 
muddatni buzgan holda himoya qilgan bo‘lsa, 401 nafari yoki 43,6 foizi dissertatsiya ishlarini himoya qilmagan .