O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti o’zbek filologiyasi fakulteti “O’zbek tili va adabiyoti” kafedrasi

Yaxshi press-reliz xususiyatlari
1. Matbuotda yoritilishi uchun loyiq bo‘lishi kerak: yaxshi press-reliz uchun asosiy matbuotda yoritilishi bosh mezondir. Hech qanday yangilik qiymati bo‘lmasligi sababli, hech kim uni o‘qishga qiziqmagan bo‘lardi va nashrga hech qaysi gazeta qabul qilmagan bo‘lardi.
2. Faktlarga asoslangan bo‘lishi kerak: faktlarga asoslanganlik rostgo‘ylik asosidir, biznes aloqasining muhim prinsipidir. Kompaniyalar yana ommaning noto‘g’ri tushunishi kechiktirib bo‘lmaydigan foydalar olib kelishi mumkin, ammo bunday qadam ertami kechmi teskari zarba bo‘lib qaytadi.
3. U qisqa va aniq bo‘lishi kerak: gazetalar bo‘sh joy uchun doimo qattiq bosimda bo‘ladilar, ularning muharrirlari ham uzun relizni qisqartirish yoki tahrirlash uchun va mos nusxani tayyorlash uchun yetarlicha bo‘sh vaqtlari bo‘lmaydi. Agarda reliz qisqa va aniq bo‘lsa, uning qo‘shilish imkoniyatlari ko‘proq bo‘ladi. Milliy miqyosdagi gazetalar uchun press-reliz mahalliy gazetanikiga ko‘ra qisqaroq bo‘ladi.
4. Uning xomaki shakli sodda va og’zaki uslubda bo‘lishi kerak: agar yangilik osonlik bilan o‘qilmasa, o‘quvchi keyinga qoldiradi. U o‘qishmaslikka yoki keyinroq qaytishga qaror qiladi, bu esa o‘qimaslikka teng bo‘ladi. Shunday qilib, press-reliz aniq uslubda tayyorlanishi kerak.
5. Nashrga mos bo‘lishi jo‘natilayotgan gazeta yoki jurnalga: kompaniya press-relizlari adabiy, sport yoki film jurnallariga jo‘natilmasligi kerak.
6. Kim, nima, qachon,qayerda, nima uchun 5 savollar orasida muvofiqligiga amin bo‘ling.
Kim? Jalb etilgan odamlarning nomlarini ayting. Ismlar odatda yangiliklar uchun loyiq bo‘ladi.
Nima? Nima sodir bo‘lgani va yangilik uchun loyiqligini ayting.
Qachon? Vaqtni eslatib o‘ting. Oldingi berilgan xabarlar yangilik hisoblanmas ekan, press-relizning vaqtini belgilash muhimdir.
Qayerda? Joyni aniqlash muhimdir.
Nima uchun? nima uchun degan savolga javob berish imkoni bo‘lmasligi mumkin, biroq agar tafsilotlar qo‘shilsa press-relizga teranlik qo‘shadi.
Odatda relizlar juda qisqa bo‘lganligi sababli, yozuvchi qanday tafsilotlarni qo‘shayotganini belgilashda oʻz zakovatidan foydalanishi kerak. Bundan tashqari, relizlarni tayyorlash mobaynida yodda tutilishi kerak bo‘lgan boshqa bir qancha masalalar mavjud.

• 
  Har bir reliz jozibador va fikrlashga majbur qiladigan sarlavhaga ega bo‘lishi kerak, ammo u anglashilmovchiliklarni keltirib chiqarmasligi kerak.
  
• 
  Yo‘nalish beruvchi boshlovchi birinchi va ikkinchi abzaslar qiziqarli bo‘lishi kerak. Bundan tashqari, mazmunini ham ochib berishi kerak.
  
• 
  Abzatslar qisqa, va agar xohish bo‘lsa, ularning kichik sarlavhalari bo‘lishi kerak.
  
• 
  Har bir relizga ilova xati ham qo‘shib jo‘natilishi kerak.