O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti milliy libos va san’at fakulteti

Shartli grafik belgilarning nomi
Belgisi
1	Val, o‘q, sterjen, shatun va boshqalar
2	Qo‘zg‘almas qism (stoyka)

Agar yo‘naltiruvchi shponka bo‘yicha muftani chap yoki o‘ng tomonga surib, u bilan ulansa, stanok shpindeli aylana boshlaydi. Demak, val II ning bir xil o‘zgarmas tezlikdagi aylanma harakatidan shpindelga ikki xil tezlikdagi aylanma harakat uzatish mumkin. Bundan val II uch xil tezlika ega bo‘lgani uchun shpindel olti xil aylanish chastotasida aylanma harakat qilish mumkin.

1-rasm. Tokarlik stanogining tezliklar qutisi mexanizmining kinematik sxemasi⁵
2.2. ^{Gidravlik va pnevmatik sxemalar, uning amalda qo‘llanilishi.}
Suyuqlik, gaz (havo)laming bosim ostida yoki o‘zicha quvurlar orqali oqishini shartli belgilar yordamida ko‘rsatuvchi chizmalar gidravlik va pnevmatik sxemalar deyiladi. Bunday sxemalarda har bir quvur va ulami ulaydigan muftalar, ventil, jo‘mrak, klapanlar va moslamalar kabilar 0‘zDSt 2.782:2003 talabiga ko‘ra shartli grafik belgilarda chiziladi (2 va 3-jadvallar).
Bir xil elementlarga bitta vaziyat nomeri berilib, uning yonida qavs ichida 2(1), 2(2), 3(3) kabi yoziladi (2-rasm).
Standart talabiga ko‘ra quvuro‘tkazgichlami o‘qsiz ikkita ingichka chiziqda, bitta yo‘g‘on chiziq bilan, o‘zaro detal va armaturalami kontur chiziqda tasvirlash mumkin.