O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti biologiya kafedrasi

- rasm. Turli o’simliklar trixomasi. 1- kartoshka; 2- olma; 
3- sigirquyruqlarda uchraydigan oddiy shoxlangan trixomalar; 4- moychechak;  
5- tamaki; 6- gazako’tlarda uchraydigan bezli tukchalar. 
 
Periderma.  Ko’p  yilik  o’simliklarning  birinchi  yilgi  vegetatsiyasi  oxirlarida  ildiz  va  poyalardagi 
epiderma  ikkilamchi  ko’p  qavatli  chegaralovchi  to’qima  bilan  almashinadi.  Periderma  tuzilishi  va 
bajaradigan  vazifasiga  ko’ra  bir  necha  turdagi  hujayralardan  tashkil  topgan.  Ular  quyidagilardan 
iborat: a) asosan himoya vazifasining bajaruvchi fellema (po’kak), b) peridermaning eniga o’sishini 
ta’minlovchi  fellogenni  moddalar  bilan  ta’minlab  turuvchi  felloderma.  Fellogen  ikkilamchi 
meristema to’qima hisoblanib, u (olcha, olhuri, nok kabi o’simliklarda) epiderma to’qimasidan yoki 
asosiy  to’qimadan  (qoraqat,  shumrut  va  boshqalar)  shakllanadi.  Po’kak  kambiysi  tangental 
yo’nalishda bo’linishi natijasida ikki tur to’qima ajralib chiqadi. Ularning biri po’kak kambiysining 
tashqi  tomonidagi  hujayralar  bo’lib,  po’kak  qavatini  hosil  qilsa  ichki  markazga  tomon  ajralib 
chiqqan hujayralardan asosiy to’qima – felloderma hosil bo’ladi. Po’kak to’qimalar hujayralari bir 
necha  qavatdan  iborat.  Hujayra  qobig’ining  suberin  moddasini  shimishi  tufayli  suv  va  gazlarni 
o’tkazmay qo’yadi va hujayralarning protoplasti halok bo’ladi. Keyinchalik hujayra bo’shligi havo, 
oshlovchi yoki smolasimon moddalar bilan to’lib qoladi. Po’kak to’qimasida hujayralarning tashqi 
muhit  bilan  aloqasini  amalga  oshirish  uchun  yasmiqchalar  xizmat  qiladi.  Ularning  o’lchami  va 
shkali nihoyatda xilma–xildir. Odatda ular mayda va shakli cho’zinchoq yoki yumaloq bo’ladi.