O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti biologiya kafedrasi



Download 3,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet43/260
Sana31.12.2021
Hajmi3,95 Mb.
#200446
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   260
Bog'liq
botanika

Xloroplastlarda  (yunon.  chloros  -  yashil)  fotosintez  jarayoni  ketib  xlorofill  pigmentini  saqlaydi. 
Yuksak  o’simliklarning  faqat  bir  xil  saprofit  va  parazitlardan  boshqa  qorong’i  joyda  saqlanadigan 
o’simliklardagina  xlorofill  pigmenti  uchramaydi.  Xloroplastlarda  xlorofilldan  tashqari  karotinoid 
guruhlariga  mansub  -  sariq  ksantofill,  to’q  sariq  rang  karotin  pigmentlari  uchrab,  ular  xlorofill 
orasida  yashiringan  holda  bo’ladi.  Xloroplastlar  o’simliklarning  yorug’lik  tushadigan  barcha  yer 
ustki  qismlarining  hujayralarida  ayniqsa,  barglarda  va  pishmagan  mevalarda  uchraydi.  Faqat  ildiz 
hujayralarida xloroplastlar uchramaydi. Hujayrada xloroplastning o’lchami va soni o’simliklarning 
turlariga  va  hujayralarning  tiplariga  qarab  turlicha  bo’ladi.  Xloroplastlarning  umumiy  soni  bitta 
mezofill  hujayralarida  40-50  dona,  bitta  katta  daraxtda  bir  necha  yuz  milliard  bo’lishi  mumkin. 
Tashqi muhit ta’siri natijasida xloroplastlarning shakli va katta kichikligi o’zgarishi mumkin. Soya 
joyda  o’sgan  o’simliklar  ochiq  joyda  o’sgan  o’simliklarga  nisbatan  xlorofilga  boy  bo’lishi  bilan 
birga  ularning  o’lchami  ham  kattaroq  bo’ladi.  Yuksak  o’simliklarning  hujayralarida  xloropastlar 
hujayra  qobig’ining  tagida  sitoplozmada,  ayniqsa,  havo  to’lgan  hujayra  oraliqlariga  yaqin 
joylashadi.  Lekin  tashqi  muhit  ta’siriga  va  yorug’likning  tushishiga  qarab  xloroplastlarning 
hujayradagi  vaziyati  o’zgaradi.  Hujayraga  juda  kuchli  yorug’lik  tushganda,  xloroplastlar 
yorug’likka kobirgalari yoki yon tomonlari bilan joylashadi. Xloroplastlar murakkab tuzilishga ega 
bo’lib, u ikki qavatli membrana bilan o’ralgan. Membrana xloroplastlarning asosiy moddasi bo’lgan 
stroma  bilan  gialoplazmani  ajratib  turadi.  Xloroplastlarning  asosiy  xususiyatlaridan  biri  yorug’lik 
tutuvchi  ichki  membranasining  yaxshi  rivojlanganligidandir.  Ichki  membrana  tilakoid  yoki 


 
26 
lamellalar  deb  atalgan  yassi  xaltachalar  shaklida  bo’ladi.  Yuksak  o’simliklarda  tilakoidlarning  bir 
qismini disksimon shaklda bo’lib, bir nechatadan parallel joylashib gran deb nomlanuvchi gruhlarni 
tashkil  etadi.  Granda  tilakoidlar  o’zaro  membrana  orqali  aloqa  qiladi.  Xloroplastlarda  yorug’lik 
energiyasi hisobiga anorganik moddalardan organik moddalar hosil bo’ladi. Ya’ni ularda fotosintez 
jarayoni ketadi. 

Download 3,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   260




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish