O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti sport faoliyati va boshqaruv fakul’teti sport boshqaruvi kafedrasi jismoniy tarbiyа gigienasi va sportning tibbiy fiziologik asoslari

29-modul. Sportchilarni nerv tizimi xususiyatlari va uning rivojlanishi. Nerv tizimi. Ma`lumki, nerv tizimi, organizmning barcha faoliyatini boshqaradi va yo‘naltirilishi haqida nazariy ma`lumotlarga ega qilish, jismoniy tarbiya va sport bilan sistematik mashg‘ulotlar natijasida nerv tizimi mukammallashishi sodir bo‘lishi, kuch, harakatchanlik, nerv jarayonlarining mutanosibligi, harakat apparatining vegetativ a`zolar bilan o‘zaro ta`siri haqida nazariy ma`lumotlarga ega qilish. Nerv-mushak tizimi. Harakat doirasi holati mushaklar tonusi, harakatlar hajmi, mushaklar kuchi, harakatlar tezligi, pay reflekslari, koordinatsiya bo‘yicha aniqlanadi. Tonus paypaslash yoki maxsus asbob-miotonomter bilan; harakatlar hajmi-bukish yoki yozish, yaqinlashtirish va uzoqlashtirish, pronatsiya, supinatsiya imkoniyati bor burchak kattaligi bo‘yicha; kuch -dinamometr bilan; harakatlarning tezligi va koordinatsiyasi maxsus funktsional sinamalar bilan; pay reflekslari (tizza, axill)-tizza qopqog‘idan pastda sonning to‘rt boshli mushagi payiga yoki axill payiga bolg‘acha bilan urish orqali aniqlanishi haqida nazariy ma`lumotlarga ega qilish.
30-modul. Mushak yuklamasining bolalar nerv tizimi va tayanch-harakat apparatining funktsional holatlariga ta`siri. Markaziy asab tizimiga jismoniy yuklamalarning ta`siri haqida nazariy ma`lumotlarga ega qilish. Vegetativ va simpatik asab tizimining jismoniy yuklamalar ta`sirida o‘zgarishi haqida nazariy ma`lumotlarga ega qilish. Eshitish va vestibulyar apparatlar haqida nazariy ma`lumotlarga ega qilish. Jismoniy mashqlarning tayanch-harakat apparatga (suyakka, muskulaturaga va umurtqaga) ta`siri haqida nazariy ma`lumotlarga ega qilish.
31-modul. Jismoniy tarbiya bilan shug‘ullanuvchilarni tekshirish shakllari va uslublari. Odam organizmi-funktsional tizim ekanligi haqida nazariy ma`lumotlarga ega qilish. Tashqi nafasni baholash uslublari haqida nazariy ma`lumotlarga ega qilish. Zaxira imkoniyatlarni baholash uslublari haqida nazariy ma`lumotlarga ega qilish. Organizm funktsional holatini nazorat qilish va tahlil qilish shakllari haqida nazariy ma`lumotlarga ega qilish.