O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi t. U. Umarov

Diskali asboblarga
 uzunligi diametrni yarmidan kam bo‘lgan, silindrik yoki 
konusli  teshigi  bo‘lgan  (diskali,  pazli  va  burchakli  frezalar,  diskali  dolbyaklar, 
diskali  sheverlar,  yonlama  (торцевые)  zenkerlar,  dumaloq  keskichlar  va  h.k.) 

---

9 
 
kiradi.  Diskli  asboblar  yaxlit,  payvandlangan,  yig‘ma,  yaxlit  qattiq  qotishmali 
bo‘laklarga bo‘linadi. 
Yassi  asboblarga
  –  sterjenli  va  prizmatik  keskichlar,  yig‘ma  asboblar 
pichoqlari,  tish  qirquvchi  va  rezba  kesuvchi  grebenkalar,  ichki  yo‘nish  bloklari, 
nakatka  qiluvchi  plashkalar,  yassi  protyajkalar  va  boshkalar  kiradi.  Bu  klassdagi 
asboblarning  xarakterli  belgilari  –  bu  ularni  keng  va  tor  tekisliklar  ko‘rinishida 
tayyorlashdir.  Yassi  asboblar  ham  yaxlit,  payvandlangan,  maxsus  va  yig‘ma 
holatda bo‘ladi. 
Asboblarning 
texnologik 
klassifikatsiyasi 
texnologik 
tayyorlash 
sistemasining  ilmiy  jihatdan  takomillashtirilgan  asosi  bo‘lib  xizmat  qilishi  va 
asbobsozlik  ishlab  chiqarishini  tashkillashtirish,  mehnat  unumdorligini  ortishiga, 
ishlab  chiqarish  hajmini  ortishiga,  asbobni  tayyorlash  sifatini  oshirib  uning 
tannarxini  pasaytirishga  olib  kelishi  kerak.  Shu  asnoda  quyidagi  masalalar 
yechilishi lozim: 
1.
 
Fan va  texnikaning oxirgi  yutuqlaridan  foydalanib,  asboblarni tayyorlash 
texnologik jarayonlarini tiplashtirish (unifikatsiya); 
2.
 
Asboblarni  tayyorlashni  texnologik  jarayonlarini  avtomatlashtirilgan 
sistemalarni yaratish; 
3.
 
Bir  klassdagi  va  guruhdagi  asboblar  partiyasini  ko‘paytirib,  mayda 
seriyali va yirik seriyali ishlab chiqarish uchun ham va shu asosda ishlab chiqarish 
jarayonlarini mexanizatsiyalash; 
4.
 
Asbobsozlik  ishlab  chiqarishida  ishlatish  uchun  maxsus  stanoklarni 
loyihalash va tayyorlash; 
5.
 
Amaldagi 
jihozlarni 
avtomatlashtirish 
va 
maqsadga 
qarab 
modernizatsiyalash; 
6.
 
Texnologik jihozlarni tiplashtirish; 
7.
 
Asbobsozlik  ishlab  chiqarishni  asbobsozlik  zavodlari  tarmoqlarini 
kengaytirish, sexlar tashkil qilish hisobiga maxsuslashtirish; 
8.
 
Ishlab  chiqarish  strukturasini,  uchastkalar,  sexlar,  zavodlarni  optimal 
variantlarini tanlash; 

---

10 
 
9.
 
Yagona normativ va reja ko‘rsatkichlarini yaratish.