O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi surxondaryo viloyati jarqo’RG’on biznes va yengil sanoat texnikumi

20-mavzu: Savdo korxonalarida buxgalteriya hisobini tashkil etish
 
 Rivojlangan mamlakatlar yo‘li. Bu g‘arbcha model deb ham atalib, bunda oddiy tovar xo‘jaligidan erkin raqobatga asoslangan bozor iqtisodiyotiga va undan hozirgi zamon 
madaniy jihatdan rivojlangan bozor iqtisodiyotiga o‘tiladi. 
• Rivojlanayotgan mamlakatlar yo‘li. Bu mustaqil rivojlanayotgan mamlakatlarning bozor iqtisodiyotiga o‘tish yo‘li bo‘lib, unda qoloq, an’anaviy iqtisodiyotdan erkin bozor iqtisodiyotiga o‘tiladi.
• Sobiq sotsialistik mamlakatlar yo‘li. Bu yo‘lnig xususiyati, bir-biriga butunlay qarama-qarshi bo‘lgan bir iqtisodiyotdan boshqasiga, ya’ni markazlashtirilgan, ma’muriy buyruq-
bozlikka asoslangan iqtisodiyotdan hozirgi zamon rivojlangan bozor tizimiga o‘tiladi. 
• Revolutsion yo‘l – katta to‘ntarishlar qilishni taqozo qiladi va bunda «karaxt qilib davolash» usuli keng qo‘llaniladi. Polsha, Chexoslovakiya, Rossiya va boshqa ayrim mamlakatlar bu yo‘lni tanlagan. 
• Evolutsion yo‘l — asta-sekinlik bilan revolutsion to‘n-tarishlarsiz, bosqichma-bosqich bozor iqtisodiyotiga o‘tishni ko‘zda tutadi. O‘zbekiston va boshqa ayrim sobiq 
sotsialistik mamlakatlar mazkur yo‘lni tanlagan. Bir iqtisodiy tizimdan (ma’muriy-buyruqbozlikka asoslangan iqtisodiyotdan) boshqa iqtisodiy tizimga (bozor iqtisodiyotiga) 
o‘tish yo‘llari: 

«Bizning bozor munosabatlariga o‘tish modelimiz respublikaning o‘ziga xos sharoitlari va xususiyatlarini an’analar, urf-odatlar va turmush tarzini har tomonlama hisobga olishga, \

o‘tmishdagi iqtisodi-yotni bir yoqlama beso‘naqay rivojlantirishning mudhish me’rosiga 
barham berishga asoslanadi»
.
Iqtisodiy islohotlarning birinchi bosqichi butunlay yangi iqtisodiy tizimning huquqiy negizlarini yaratishga davlatchilikni shakllantirish va mustahkamlashga, eskicha fikrlash tarzlarini ongimizdan chiqarib tashlashga qaratiladi. 
Ikkinchi bosqich bozor tizimlarining shakllanishi tugallanadigan davr bo‘lib, soliq, moliya va pul-kredit siyosatini yanada takomillash-tirishni, butun tashqi iqtisodiy faoliyatni erkinlashtirishni ko‘zda tutadi.