O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi sog`liqni saqlash vazirligi toshkеnt farmatsеvtika instituti

1.Samarqand viloyati
o‘simliklar oilalarini xilma-xilligi ma’lum zonalarga bo‘linsa 
yaqqol ko‘rinadi: 
a) G‘arb tumanlarida uchraydigan va yig‘ib olinsa bo‘ladigan dorivor o‘simliklar: 
- bozulbang- Lagochillus inebrians Bge (Qizil kitobda). 
labguldoshlar- Lamiaceae 
isiriq (garmala) – Peganum garmala L 
tuyatovondoshlar – Zygochyllaceae 
oqquray (psoraleya) – Psoralea drupacea Bge. 
dukkakdoshlar – Fabaceae 
achchiqmiya (sofora tolstoplodnaya)- Sophora pachycarpa C.A.Mey. 
dukkakdoshlar- Fabaceae 
bodomcha (mindal)- Amigdalus spinosissima Bge. Men. 
ra’noguldoshlar- Rosaceae 
b) Janubiy SHarq erlarda uchraydigan dorivor o‘simliklar: 
-qizilpoycha (zveroboy sheroxovatыy)- Hypericum scabrum L. 
- kiyik o‘ti (zizifora svetonosnaya)- Ziziphora pedicellata Pazijet Wed. 
- ermon (polыn)- Artemisia absinthium L. 
- og‘rayxon- Origanum titthantum Contsch. 
- na’matak har xil turlari- Rosa sp. 
- sariq andiz- Inula grandis Schrenk. 
- qizilmiya- Glycyrrhiza glabra L. 
Jadvallarda keltirilgan dorivor o‘simliklardan tashqari nam erlarda, bog‘larda, 
soylarda va boshqa dehqonchilik erlarda tarqoq uchraydigan dorivor o‘simliklar 
ro‘yxati: 
-Suv qalampiri – Polygonum hydropiper L. 
-Kelin tili (shaftoli bargli toron) – Polygonum persicaria L. 
-Qushtaron – Polygonum aviculare L. 
-Otquloq –Rumex confertus Willd. 
-Zubturum- Plantago major L. 
-Jag‘-jag‘- Capsella bursa-pastoris Medie. 

---

39 
Sochiq tarqalgan dorivor o‘simliklarni zahiralari uncha katta bo‘lmay 50-100 kg 
quruq mahsolotni yig‘ib olishni rejalashtirish mumkin. Bu o‘simliklar, odatda qattiq 
muxofazaga muxtoj emasligi bilan farq qiladi. 
Samarqand viloyatida bu o‘simliklardan tashqari, farmatsiya sanoati uchun 
foydalanish mumkin bo‘lgan o‘simliklar mavjud. Isiriq, achchiqmiya, kiyik o‘ti, 
tog‘rayxon, bodomcha, sariq andiz, na’matak shular jumlasidandir. Umumlashtirib 
aytilganda Samarqand viloyatida 40 dan ortiq dorivor o‘simliklar turini uchratish 
mumkin (ofitsinal).