O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi sh. Shodmonov, T. Jo'Rayev

 
Iqtisodiyotni barqarorlashtirish 
tanglik holatlariga barham berish asosida makroiqtisodiy 

---

muvozanatlikni saqlash va ishlab chiqarishni yuksaltirish uchun shart-sharoitlarni vujudga 
keltirishdir. 
 
Mulkchilik munosabatlari 
- mulkka egalik qilish, undan foydalanish, jamiyat boyliklarini 
o'zlashtirish va ularni tasarruf qilish jarayonida vujudga keladigan iqtisodiy munosabatlardir. 
 
Mulkka egalik qilish 
— mulkdorlik huquqining mulk egasi qo'lida saqlanib turishi va 
yaratilgan boyliklardan o'zlashtirishning ijtimoiy shaklidir. 
 
Mulkdan foydalanish 
— mol-mulkning iqtisodiy faoliyatda ishlatilishi, ijtimoiy hayotda 
qo'llanilishidir. 
 
Mulkni tasarruf etish 
— mol-mulk taqdirining mustaqil hal qilinishidir. 
 
Mulk obyektlarn 
— mulkka aylangan barcha boylik turlaridir, 
 
Mulk subyektlari 
— jamiyatda ma'lum ijtimoiy-iqtisodiy mavqyeiga ega bo'lgan, mulk 
obyektini o'zlashtirishda qatnashuvchilar, mulkiy munosabatlar ishtirokchilaridir. 
 
Xususiylashtirish 
— mulkka egalik qilish huquqining davlatdan xususiy shaxslar ixtiyoriga 
o'tishidir. 
 
Mulkni davlat tasarrufndan chiqarish — 
shu mulk hisobidan boshqa nodavlat mulk 
shakllarini vujudga keltirishidir. 
 
 
Takrorlash uchun savollar va topshiriqlar 
1. Bozor iqtisodiyotiga o'tishning jahon tajribasida sinalgan asosiy yo'llari (modellari) ni ta'riflab 
bering. Ularning umumiy va o'ziga xos tomonlarini ko'rsating. 
2. O'zbekistonning bozor munosabatlariga o'tish yo'li qanday xususiyatlarga ega? Respublika 
iqtisodiyotini isloh qilishga qanday tamoyillar asos qilib olinadi? 
3. Bozor munosabatlarini bosqichma-bosqich qaror toptirish prinsipining mazmunini batafsil 
tushuntiring. Har bir bosqichning maqsad va vazifalarini to'laroq bayon qiling. 
4. Respublikada iqtisodiyotai isloh qilish qanday yo'nalishlar bo'yicha amalga oshiriladi. Har bir 
yo'nalish bo'yicha o'zingizning fikr-mulohazalaringizni bildiring. 
5. Bozor munosabatlariga o'tishda iqtisodiy islohotlar o'z oldiga qanday vazifalarni qo'yadi? Bu 
vazifalarning to'laroq tavsifini bering. 
6. Bozor iqtisodiyotini shakllantirish davrida davlatning yetakchilik faoliyati nimadan iborat 
ekanligini tushuntirib berint. 
7. O'zbekistonda bozor iqtisodiyotini qaror toptirishning qanday davlat dasturlarini bilasiz? Ular 
bir-biri bilan qanday bog'langanligini tahlil qiling. 
8. Iqtisodiyotni erkinlashtirish va islohotlarni chuqurlashtirishning mazmunini tushuntiring. 
Respublikamizda iqtisodiyotni erkinlashtirish o'z oldita qanday vazifalarii qo'yadi? 
9. Mulkchilik munosabatlarining iqtisodiy mazmunini bayon qiling. Mulkka egalik qilish, undan 
foydalanish va mulkni tasarruf qilish tushunchalarini izohlang. 
10. Mulkchilikning iqtisodiy va huquqiy mazmuni nimadan iborat? Mulkchilik qachon «xuquqiy» 
kategoriya sifatida qoladi. 
11. Mulk obyektlariga tushuncha bering va ularning asosiy turlarini sanab ko'rsating. Mulk 
subyektlarini ta'riflang. Kimlar mulk subyektlari bo'lib chiqishi mumkin? 
12. Xususiylashtirish tushunchasining mazmunini ta'riflang. Xususiylashtirish qanday usullarda 
amalga oshiriladi? 
13. Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish asosida qanday nodavlat mulk shakllari vujudga keltiriladi? 
14. O'zbekistonda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish qanday bosqichlarda 
amalga oshiriladi? Bu jarayonlarning hozirga bosqichdagi xususiyatlari nimalardan iborat?