O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi sharof rashidov nomidagi samarqand davlat universiteti

3.1.3.2-rasm. Avtoklav
Mikroto'lqinli pechlardan foydalanish
Tibbiy chiqindilarni zararsizlantirish uchun mikroto'lqinli pechlardan foydalanish bu sohadagi so'nggi yangiliklardan biridir. Mikroto'lqinli pechni qayta ishlash statsionar va mobil ob'ektlarda ham amalga oshirilishi mumkin. Ushbu turdagi dezinfektsiya uchun chiqindilar odatda oldindan maydalanadi, so'ngra suv bilan aralashtiriladi va mikroto'lqinli nurlanish ta'sirida bo'ladi. Qayta ishlash jarayonida hosil bo'lgan issiqlik va bug 'barcha chiqindilarning bir xil isitilishini ta'minlaydi va barcha biologik vositalarni samarali ravishda zararsizlantiradi[29]. Parchalanish chiqindilar hajmini 80% gacha qisqartiradi, shu bilan birga qayta ishlangan chiqindilar odatdagi chiqindixonaga tashlanishi mumkin.

3.1.3.3-rasm. Mikroto’lqinli pech
Tibbiy asbob-uskunalar, materiallar va tibbiy chiqindilarni sterilizatsiya qilishning muqobil usuli bu ionlashtiruvchi, radioaktiv yoki infraqizil nurlanish yordamida sterilizatsiya qilishdir. Ionlashtiruvchi nurlanishning sterilizatsiya ta'siri hujayraning metabolik jarayonlariga ta'sir qilish natijasidir, radioaktiv va infraqizil nurlanish, yuqori chastotali tebranishlar ishlov berilayotgan ob'ektda ishlab chiqilgan issiqlik yordamida bakteritsid ta'sirini ko'rsatadi. Barcha tibbiy chiqindilarni shu tarzda sterilizatsiya qilish mumkin emas (ba'zi mikroorganizmlar radioaktivga chidamli). Xodimlarning ta'sir qilish xavfi, garchi minimal bo'lsa ham, ushbu usulning kamchiliklari.


Atrof-muhitni muhofaza qilish bo’yicha asosiy chora-tadbirlar
Yevropa Ittifoqi va Fransiya taraqqiyot agentliligi 10-iyul kuni Samarqandda tibbiyot chiqindilarini xavfsiz usulda yo‘q qilish loyihasi uchun 1,5 mln yevro miqdorda mablag’ ajratish ma’qullandi[31].
Mablag‘lar Samarqanddagi chiqindilarni boshqarish operatori — “ Maroqand Obod ” davlat korxonasining COVID-19 sharoitida harakatlar rejasiga yo‘naltirildi.
Loyiha doirasida Samarqand shahrida tibbiyot chiqindilarini boshqarish takomillashtirilib, shahardagi qattiq chiqindilarni yig‘ish va olib chiqish bilan shug‘ullanuvchi xodimlar xavfsizligi ta’minlanadi (3.1.3.4-rasm ).
3.1.3.4-rasm. Chiqindilarni tashish
O‘zbekiston hukumati, Fransiya taraqqiyot agentligi va Yevropa Ittifoqi tomonidan moliyalashtirilayotgan “Samarqand shahrida qattiq maishiy chiqindilarni kompleks boshqarishni takomillashtirish” loyihasi doirasida “Maroqand Obod” korxonasiga texnik yordam ko‘rsatuvchi Fransiyaning Seureca konsalting kompaniyasi ko‘magida ishlab chiqildi.
Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi raisi o‘rinbosari Islombek Boqijonovning qayd etishicha, chiqindilarni boshqarish sektori xodimlari kunu -tun chiqindilarni yo‘q qilish bilan shug‘ullanmoqda. Ular faoliyatining samaradorligi pandemiya bilan bog‘liq vaziyatni yengib o‘tishda hal qiluvchi ahamiyatga ega.