O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi sh. Shodmonov, T. Jo'Rayev iqtisodiyot nazariyasi

Mulkdan foydalanish — mol-mulkning iqtisodiy faoliyatda ishlatilishi, ijtimoiy hayotda qo'llanilishidir.

Mulkni tasarruf etish — mol-mulk taqdirining mustaqil hal qilinishidir.

Mulk obyektlarn — mulkka aylangan barcha boylik turlaridir,

Mulk subyektlari — jamiyatda ma'lum ijtimoiy-iqtisodiy mavqyeiga ega bo'lgan, mulk obyektini o'zlashtirishda qatnashuvchilar, mulkiy munosabatlar ishtirokchilaridir.

Xususiylashtirish — mulkka egalik qilish huquqining davlatdan xususiy shaxslar ixtiyoriga o'tishidir.

Mulkni davlat tasarrufndan chiqarish — shu mulk hisobidan boshqa nodavlat mulk shakllarini vujudga keltirishidir.

Takrorlash uchun savollar va topshiriqlar
1. Bozor iqtisodiyotiga o'tishning jahon tajribasida sinalgan asosiy yo'llari (modellari) ni ta'riflab bering. Ularning umumiy va o'ziga xos tomonlarini ko'rsating.

2. O'zbekistonning bozor munosabatlariga o'tish yo'li qanday xususiyatlarga ega? Respublika iqtisodiyotini isloh qilishga qanday tamoyillar asos qilib olinadi?

3. Bozor munosabatlarini bosqichma-bosqich qaror toptirish prinsipining mazmunini batafsil tushuntiring. Har bir bosqichning maqsad va vazifalarini to'laroq bayon qiling.

4. Respublikada iqtisodiyotai isloh qilish qanday yo'nalishlar bo'yicha amalga oshiriladi. Har bir yo'nalish bo'yicha o'zingizning fikr-mulohazalaringizni bildiring.

5. Bozor munosabatlariga o'tishda iqtisodiy islohotlar o'z oldiga qanday vazifalarni qo'yadi? Bu vazifalarning to'laroq tavsifini bering.

6. Bozor iqtisodiyotini shakllantirish davrida davlatning yetakchilik faoliyati nimadan iborat ekanligini tushuntirib berint.

7. O'zbekistonda bozor iqtisodiyotini qaror toptirishning qanday davlat dasturlarini bilasiz? Ular bir-biri bilan qanday bog'langanligini tahlil qiling.

8. Iqtisodiyotni erkinlashtirish va islohotlarni chuqurlashtirishning mazmunini tushuntiring. Respublikamizda iqtisodiyotni erkinlashtirish o'z oldita qanday vazifalarii qo'yadi?

9. Mulkchilik munosabatlarining iqtisodiy mazmunini bayon qiling. Mulkka egalik qilish, undan foydalanish va mulkni tasarruf qilish tushunchalarini izohlang.

10. Mulkchilikning iqtisodiy va huquqiy mazmuni nimadan iborat? Mulkchilik qachon «xuquqiy» kategoriya sifatida qoladi.

11. Mulk obyektlariga tushuncha bering va ularning asosiy turlarini sanab ko'rsating. Mulk subyektlarini ta'riflang. Kimlar mulk subyektlari bo'lib chiqishi mumkin?

12. Xususiylashtirish tushunchasining mazmunini ta'riflang. Xususiylashtirish qanday usullarda amalga oshiriladi?

13. Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish asosida qanday nodavlat mulk shakllari vujudga keltiriladi?

14. O'zbekistonda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish qanday bosqichlarda amalga oshiriladi? Bu jarayonlarning hozirga bosqichdagi xususiyatlari nimalardan iborat?