O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti



Download 2,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet168/283
Sana26.09.2021
Hajmi2,95 Mb.
#185887
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   283
Bog'liq
ekskursiya xizmatini tashkil qilish

Maqbara  ko’rinishi.  Ko‘p  qabirg‘ali,  bahaybat  gumbazli  silindr  shaklidagi 
aylanalarini  ko‘tarib  turgan  sakkizyoqli  prizma  bino  me’moriy  kompozitsiyaning 
asosini tashkil etadi. Maqbara devorlariga zangori, havo rang va oq sirli koshinlar 
qoplangan, bu  koshinlar  geometrik  shaklda  terilib, arabcha xat  bitib, ustalik bilan 
ishlangan. Me’mor bir-biriga o‘xshagan shakllardan foydalanib, binolarning katta 
sathlarini  mohirlik  bilan  bezagan.  Maqbaraning  tashqi  tomonini  bunyod  qilganda 
gumbazga  katta  ahamiyat  berilgan.  Gumbaz  ostki  qismining  aylanasi  15  metr, 
balandligi  12,5  metr  bo‘lsada,  og‘irligi  sezilmaydi.  Buning  sababi  shundaki,  64 
qabirg‘adan  iborat  gumbazning  vazni  ajoyib  ishlangan  sharafa  orqali  mustahkam 
asos-aylanaga  tushadi.  Gumbazning  rang-barang  qilib  ishlanishi  katta  ahamiyatga 
ega.  Gumbazda  havo  rang  ko‘proq  ishlatilgani  uchun  bu  rang  gumbazning  egri 
chiziqli qobirg‘alarida tovlanib turadi, quyoshda charaqlab, go‘yo osmonga qadalib 
turadi.  Gumbazning  usti  sirli  koshinlar  bilan  qoplangan.  Sharafalarida  ham 
shunday qoshinlardan hajmi bir-biriga mos qilib ishlangan chiroyli jimjimalar bor. 
Maqbaraning  tashqi  gumbazi  yodgorlikning  tashqi  qiyofasi  yanada  salobatli 
bo‘lishi  uchun  ichki  gumbaz  ustiga  o‘rnatilgan.  Gumbazda  jez,  lojuvard,  tillo 
suvlari  ishlatilgan.  Rivoyatlarga  ko‘ra,  buyuk  Amir  Temur  doimo  o‘zi  kelib 
bevosita suyukli nevarasi  Muhammad  Sulton  sharafiga qurilayotgan  maqbaraning 


 
148 
qurilish  ishlarini  nazorat  qiladi  va  gumbazning  qurilishi  bo‘yicha  o‘z  takliflarini 
beradi.    
Amir Temur maqbara majmuasi Amir Temurning suyukli nevarasi, taxt vorisi 
sifatida  e’lon  qilingan  Muhammad  Sulton  tomonidan  XIV  asrning  oxirida  o‘z 
nomidan madrasa va xonaqoh qurdiradi. Tanlangan joy O‘rta asrda Samarqandning 
janubiy-sharqiy qismida qurilib, o‘zaro katta bir majmuani tashkil etgan. Maqbara 
qurilishi  esa  1404-yilda  Amir  Temurning  vorisi  Muhammad  Sultonning  vafot 
etishi  munosabati  bilan  boshlanib,  Amir  Temurning  vafotidan  so‘ng,  Temuriylar 
xilxonasiga aylantiriladi hamda Mirzo Ulug‘bek davrida tugallanadi. 
Dastlab  maqbaraga  mana  bu  janubiy  eshikdan  kirilgan.  Ammo  Amir 
Temurning  piri  Mir  Sayyid  Barakaning  bosh  qismidan  kirishni  Mirzo  Ulug‘bek 
hurmatsizlik deb hisoblaganligi bois, uning farmoniga binoan sharqiy eshik 1425-
yilda ochilgan. Ulug‘bek davrida maqbaraga kirish uchun qurilgan eshikning yoni 
va  tepalari  nafis  bezatilgan.  Ilgari  eshik  tepasida:  «Bu  shavkatli  Amir  Temurning 
qabri...»  deb  yozilgan  koshinli  lavha  bo‘lgan  (bu  plita  hozir  Sankt-Peterburgdagi 
Davlat  Ermitajida  saqlanadi).  Shuningdek,  1868-yilda  maqbara  devoridagi 
darvozasi  o‘g‘irlangan.  Vereshagin  Temur  saroyi  darvozalarini  aks  ettirgan.  Bu 
darvozalarning  biri  Londonda,  biri  Ermitajda  saqlanmoqda.  Marhamat  endi  esa 
Mirzo Ulug‘bek tomonidan ochilgan sharqiy eshik orqali ichkariga kirsak! 

Download 2,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   283




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish