116
Fransiyada talablar pedagogika, poitexnika instituti, oliy ma’muriy
maktablarga kirish uchungina imtihon topshiradilar. Bundan tashqari shu kasbga
moyilligi ham alohida sinab ko’riladi. Boshqa oliygohlarga va universitetlarga esa
bakalavr diplomi bo’lgan yoshlar imtihonsiz qabul qilinaveradi.
Fransiyada oliy ma’lumot va ixtisos beruvchi oliy texnologik institutlar
mingdan ortiq. Ular odatda sanoat, maishiy xizmat ko’rsatish, informatika
mutaxassisliklariga ixtisoslashgan. o’qish muddati 2 yil bo’lib, sakkiz xaftalik
ishlab chiqarish amaliyotini ham ko’zda tutadi.
Sirtqi ta’lim shoxabchalari juda keng bo’lib, u 500 turdagi o’rta, oliy
professional ma’lumot berishni tavsiya eta oladi.
Fransiyada maktab rahbarligi lavozimiga erishmoq uchun ta’limga rahbarlik
qilishdan saboq beruvchi maxsus markazlarda o’qiydilar. Bunday markazlarda ular
rahbarlik qilish, maktab iqtisodiyotini boshqarish, ta’limdagi yuridik masalalar,
qonunchilik, ota-onalar bilan ishlash, madaniy oqartuv ishlarini tashkil etish,
jamoada yaxshi psixologik muhitni barpo etish kabi jihatlarni o’rganadi. O’qishni
yakunlagach,
suhbatdan, test imtihonlaridan o’tadilar.
Direktor dars bermaydi. Uning ish faoliyati ikki yil davomida diqqat bilan
kuzatib boriladi. Aksariyat hollarda direktorlar maktab qoshidagi uyda yashaydilar.
Shu ikki yil davomida maktab direktori talantli, tashkilotchi, yetuk rahbar sifatida
faoliyat ko’rsata olmasa, u yana qaytarilib o’qituvchilikka o’tkaziladi. Direktor 65
yoshdan so’ng umuman ishlamaydi.
O’qituvchilarni ishdan olishni maktab direktori amalga oshirmaydi. Yaxshi
ishlamaydigan o’qituvchilarni direktor tavsiyasiga muvofiq ta’lim inspeksiyasi
tomonidan taftish qilinadi. Uning intizomi, o’qituvchilik faoliyati, bolalar, ota-
onalar o’rtasidagi obro’si diqqat bilan o’rganiladi va tegishli chora ko’riladi.
Maktab o’qituvchilariga qo’yilgan talab Fransiyada o’ta yuqori. Ayniqsa,
boshlang’ich maktablarda o’qituvchi o’z kasbining ustasi, ajoyib notiq, san’atkor,
musiqachi,
sportchi, tashkilotchi, namunali xulq-atvor egasi bo’lmog’i lozim.
O’qituvchilar o’z nazariy-uslubiy malakalarini oshirishga katta ahamiyat
beradilar. Malaka oshirish kurslaridan o’tish uchun aniq muddat belgilab
qo’yilmagan. Vaqti-vaqti bilan o’qituvchilar o’z ixtiyorlari bilan test markazlarida
imtihon topshiradilar. Shu imtihonlar davrida o’qituvchi faoliyatida ayrim
nuqsonlar sezilib, malaka oshirishga ehtiyoj aniqlansa, o’z vaqtlari va mablag’lari
hisobiga malaka oshiradilar.
Ta’kidlab o’tish joizki , Germaniyaning bozor iqtisodiyotga o’tish yo’li
bizning Respublikamizdagiga o’xshab ketadi. Ikki German davlati birlashgandan
keyin sobiq Germaniya Demokratik Respublikasida ta’limni isloh qilish bo’yicha
olib borilayotgan ishlar ham bizning sharoitimizga maqbul keladi.
Germaniyaning hozirgi davr maorifidagi asosiy muammosi sobiq GDRdagi
ta’limni bir xil milliy me’yorga solishdan iboratdir.
Avvalambor shuni ta’kidlash kerakki, Germaniyada ta’lim davlat va jamiyat
tomonidan ardoqlanayotgan soha bo’lib, u mamlakatning iqtisodiy jihatdan
taraqqiy ettan mamlakatlar ichida kuchli oltilikka kirgan.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com