O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Tabiiy tillar bilan ishlash 
Tabiiy  tilni  qayta  ishlash muhim  yo‘nalish  bo‘lib, uning 
doirasida  "inson"  tilida  matnlarni  tushunish,  qayta  ishlash  va 
generatsiya  qilish  imkoniyatlari tahlil qilinadi. Xususan,  bu  yerda 
matnlarni  bir  tildan  boshqasiga  mashinali  tarjima  qilish  muam-
mosi  hal  qilinmagan. Zamonaviy  dunyoda  ma’lumotni  ahtarish 
usullarini  ishlab  chiqish  katta  rol  o‘ynaydi. O‘zining  tabiati 
boyicha Tyuring original testi  bu yo‘nalish bilan bog‘liq.  
 
Injeneriya 
Matematika 
Axborot 
texnologiyalar 
Aqlli agentlar 
Aqlli robotlar 
Avtomatik dasturlash 
Tabiiy tilni qayta 
ishlash va nutqni
 
tushunish 
Intellektual 
murabbiy 
Mashinani 
o‘rganish 
Genetika 
algoritmlari 
Neyrontarmoqlari
 
Ekspert  
tizimlar
i 
Kompyuterni 
ko‘rish 
Нoaniq 
mantiq 
Sun’iy intellektning asosiy ilovalari 
Sun’iy intellektning 
asosi bo‘lgan fanlar
 
Sunniy intellekt 
Lingvistika 
Psixologiya 
Biologiya 
Falsafa
 
- 
Psixolingvitika; 
- 
Sotsiolingvistika; 
- 
Hioblash 
lingvistika 
- 
Robototexnika
; 
- 
Tasvirlarni 
aniqlash; 
- 
Tasvirlarni 
qayta ishlash 
- 
Operatsiyalarni 
tadqiq qilish
; 
- 
Statistika; 
- 
Boshqarish 
nazariyasi 
- 
Ob’ektga 
yo‘naltirilgan 
dasturlash
; 
- 
Adaptiv tizimlar 

---

98 
Bilimlarni to‘plash va ulardan foydalanish 
Ko‘pgina  olimlarning  fikriga  ko‘ra,  aqlning  muhim  xusu-
siyati o‘rganish qobiliyatidir. Shunday qilib, bilimlar muhandisligi 
oddiy  ma’lumotlardan  bilimlarni  olish,  uni  tizimlashtirish  va 
ulardan  foydalanish  vazifalarini  birlashtirgan holda  birinchi 
o‘ringa  chiqadi. Ushbu  sohadagi  yutuqlar sun’iy  intellekt tadqi-
qotlarining deyarli barcha sohalariga ta’sir qiladi .  
Bu yerda ikkita muhim sohalarini ajratish kerak. 
Ularning  birinchisi – mashina  ta’limi - ishlash  jarayoniga 
mustqil  ravishda  bilimni  intellektual  ishlab  chiqarish  tizimiga 
tegishli.     
Ikkinchisi ekspert  tizimlarini yaratish  bilan  bog‘liq  –  har 
qanday  muammo  bo‘yicha  ishonchli  xulosalar  chiqarish 
uchun maxsus bilim bazalaridan foydalanadigan dasturlar .   
Shakllarni    aniqlash muammolarining  katta  sinfi  mashinali 
o‘rganish  sohasiga  tegishli. Masalan,  qo‘l  yozuvini,  nutqni  
aniqlash,matn  tahlili. Ayniqsa,  robototexnika  bilan  bog‘liq 
bo‘lgan kompyuterni ko‘rish qobiliyati ta’kidlash  kerak .