O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

5-bosqich.  Xulq-atvor tahlili 
Ijtimoiy  marketing  bo‘yicha  mutaxassislar  tinglovchilarni 
taklif  qilishlari  uchun  hatti-harakatlardagi  o‘zgarishlarni  aniq 

---

239 
tushunishlari  kerak.  Odatda  odamlar  yangi  mahsulotni  uning 
ijobiy  ta’sirini  tushunganlarida, ushbu  mahsulotning afzalliklarini 
baholash va uni oldingisi bilan taqqoslash mumkin bo‘lganda an-
glashadi. 
6-bosqich. Mahsulot ishlab chiqarish jarayoni 
Ijtimoiy  marketing  mutaxassislari  ko‘pincha  jamoatchilikka 
iste’molchilarning  xulq-atvorini  o‘zgartirishi  mumkin  bo‘lgan 
o‘ziga  xos  mahsulotni  taklif  qilishadi.  Bunday  o‘zgarishlarni 
rag‘batlantiradigan mahsulotlar ishlab chiqilmoqda va bu ijtimoiy 
marketingni boshqa texnikadan ajratib turadi. 
7-bosqich. Mahsulot tannarxini boshqarish jarayoni 
Ijtimoiy  marketing  nuqtai  nazaridan  gapirganda,  mahsulot-
ning  moliyaviy  qiymati  nuqtai  nazaridan,  ko‘pincha  xarajatlar 
hisobga  olinmaydi,  ammo  xarajatlar  psixologik,  ya’ni  qilingan 
harakatlar,  sarflangan  vaqt  jiddiy  bo‘lishi  mumkin.  Marketing 
nuqtai  nazaridan,  odamlar  eski  narsalarning  o‘rniga  yangi 
mahsulot  sotib  olishlari  yoki  hatti-harakatlarning  yangi  yangi 
modelini qabul qilishlari kerak. Ijtimoiy marketingda narxni mini-
mal  darajaga  tushirish  mumkin  emas.  Bunday  holda,  iste’molchi 
faqat  o‘z  inersiyasidan  xalos  bo‘lish,  ba’zi  odatlarni  o‘zgartirish 
xarajatlarini qoplaydi.