O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Elektron biznesning birinchi avlodi 
 
Nomi 
Xususiyatlari 
Ta’rif 
Web-mar-
keting (el-
ektron kat-
aloglarni 
avlodi) 
Bitta yetkazib beruvchi - ko‘plab 
mijozlar 
Markaz - yetkazib beruvchi 
Elektron kataloglar 
Mijozlar hujjatlarni ko‘rishadi 
Asos - Web ( HTML ) 
Asosiy tamoyil –so‘rovnoma 
Kompaniya, uning 
mahsulotlari va xiz-
matlari haqida ma’-
lumot beruvchi web- 
serverning mavjudligi 
Ta’minotchi tomoni-
dan ma’lumot berish 
avtomatlashtirilgan, 
ammo buyurtmalarni 
qabul qilish, odam-
larning ishtirokida 
bo‘lishi lozim 
 
 
 2.2.2-jadval   
Ikkinchi avlod elektron biznes 
 
Nomi 
Xususiyatlari 
Ta’rif 
Elektron 
tijorat 
Bitta yetkazib beruvchi - ko‘plab 
mijozlar 
Markaz - mijoz 
Brauzer yordamida buyurtmalarni 
kiritish 
Kirish darajasining sozlanishi 
Ichki axborot tizimi bilan inte-
gratsiya 
Ko‘lamligi 
IT bo‘limini qo‘llab-quvvatlash 
Biznes xizmatlarini 
taqdim etadigan web-
 serverning mavjudligi 
(masalan, buyurtma-
larni joylashtirish va 
qabul qilishni boshqa-
rish) 
Xaridor tomonidan, 
ham ma’lumot berish, 
ham buyurtmalarni 
qabul qilish avtomat-
lashtirilgan, ammo mi-
jozning qarorlarni 
qabul qilish tizimida   
ma’lumotlar inte-
gratsiyasi uchun 
odamlarning ishtiroki  
lozim. 

---

121 
Birinchi avlod elektron biznesi, mijozlarning talablarini ken-
gaytirib, o‘zaro  ta’sir  va  samaradorlikni  oshirishga turtki  bo‘l-
di. Bu ikkinchi  avlod elektron  biznes  tizimlarining  paydo  bo‘li-
shiga  sabab  bo‘ldi,  unda  yetkazib  beruvchilar  o‘zlarining web-
 serverlarini va ichki tijorat tizimlarini elektron tijorat xizmatlarini 
amalga oshirish uchun birlashtirdilar. 
Uchinchi avlod tizimiga  yetkazib beruvchilar Web – saytlari 
va serverdagi o‘z ma’lumotlarni o‘rniga yetkazib beruvchi va mi-
jozlarning  tizimlariga  bevosita  yetkazish  xosdir. Mijoz  qaerda 
bo‘lishidan qat’i nazar, mijozga istalgan vaqtda, uning kompyuter-
ida,  mobil  telefonida,  serverdan  serverga ma’lumotni  yetkazib 
berishni ta’minlash kerak.