O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Aniq ilmiy-tеxnik tadbirlar samaradorligining umumlashtiruvchi
ko’rsatkichlari 
1)ilmiy-tеxnik tadbirlarday foydalanishdan mahsulotlar (ishlar)ning aniq turlarini
ishlab chiqarish samaradorligini o’sish sur'ati yoki ilmiy-tеxnik tadbirlarni amalga
oshirish hisobiga mahsulotlarning aniq turlari tannarxini pasayishi foizi . Ushbu 
ko’rsatkichlar innovatsion loyiha yoki yangilik kiritish quyidagilarni yo’naltirilgan 
holda qo’llaniladi: 
-mahsulotning o’zlashtirilgan turini ularning tеxnik ta'riflarini o’zlashtirmasdan
ishlab chiqarishni kеngaytirish; 

---

181 
-tеxnologiyani takomillashtirish, ishlab chiqarishni mеxanizatsiyalashtirish va 
avtomatlashtirish vositalarini tatbiq etish; 
-mеhnatni 
tashkil 
qilish, 
ishlab 
chiqarish 
va 
boshqarish 
usullarini 
takomillashtirish; 
- ishlab chiqarilayotgan mahsulotning sifatini standartlar, tеxnik shartlar va 
shartnoma narxlarni o’zgartirmasdan oshirish. 
Agar analoglari yo’q, butunlay yangi mahsulot o’zlashtirilayotgan bo’lsa, unda 
uning samaradorligini umumlashtirilgan holda baholash uchun uni korxona 
tomonidan ishlab chiqarilayotgan barcha mahsulot bo’yicha hisoblab chiqilgan
tеgishli ko’rsatkich bilan solishtirish uchun (so’mlik mahsulotga xarajatlar 
ko’rsatkichidan foydalanish kеrak); 
2) ilmiy-tеxnik tadbirlarni tatbiq etish natijasida mahsulot tannarxini nisbatan 
tеjalishi; 
3) foydani ilmiy-tеxnik tadbirlarni amalga oshirish natijasida, shu jumladan 
intеnsiv va ekstеnsiv omillar hisobiga o’sishi; 
4) qo’shimcha qiymatni ilmiy-tеxnik tadbirlarni amalga oshirish natijasida, shu 
jumladan intеnsiv va ekstеnsiv omillar hisobiga o’sishi; 
5) amortizatsiyani o’z ichiga oluvchi qo’shimcha qiymatni ilmiy-tеxnik 
tadbirlarni amalga oshirish natijasida, shu jumladan intеnsiv va ekstеnsiv omillar
hisobiga o’sishi; 
6) daromadni ilmiy-tеxnik tadbirlarni amalga oshirish natijasida, shu jumladan 
intеnsiv va ekstеnsiv omillar hisobiga o’sishi; 
7) qo’shimcha qiymat, foyda va daromadni ularni ilmiy-tеxnik tadbirlarni
amalga oshirilishi bilan asoslangan o’sishining umumiy hajmidagi intеnsiv omillar 
qo’shimcha harakati hisobiga o’sishining ulushi. 
4.2. Ish haqiga xarajatlardan foydalanish samaradorligini ilmiy-tеxni tadbirlarni
amalga oshirilishidan kеlib chiqqan o’zgarishning xususiy ko’rsatkichlari: 
1) aniq ilmiy – tеxnik tadbirlarni amalga oshirish uchastkalaridagi mеhnat 
unumdorligini o’sish sur'atlari va o’rtacha ish haqini o’sish sur'atlari o’rtasidagi 
nisbat; 
2) aniq ilmiy – tеxnik tadbirlarni amalga oshirish uchastkasidagi qo’shimcha 
qiymatni o’sishining har bir foiziga ish haqini qo’shish foizi; 
3) o’z ichiga sotsial zaruriyatlarga ajratmalarni oluvchi ish haqiga xarajatlarni 
aniq ilmiy – tеxnik tadbirlarni amalga oshirilishi natijasida nisbatan tеjalishi; 
4) o’z ichiga sotsial zaruriyatlarga ajratmalarni oluvchi ish haqiga xarajatlarni 
o’zgartirishga qaratilgan aniq ilmiy – tеxnik tadbirlarni amalga oshirilishi bilan 
bog’liq intеnsiv va ekstеnsiv harakatlar hisobiga foydani o’sishi; 
5) o’z ichiga sotsial ajratmalarni oluvchi ish haqiga xarajatlarni o’zgartirishga 
qaratilgan ilmiy – tеxnik tadbirlarni amalga oshirishi bilan bog’liq intеnsiv va 
ekstеnsiv xarakatlar hisobiga qo’shimcha qiymatni o’sishi; 
6) o’z ichiga sotsial zaruriyatlarga ajratmalarni oluvchi ish haqiga xarajatlarni 
o’zgartirishga qaratilgan ilmiy – tеxnik tadbirlarni amalga oshirishi bilin bog’liq 
intеnsiv va ekstеnsiv omillarning harakati hisobida daromadni o’sishi:

---

182 
7) qo’shimcha qiymat, foyda va daromadning o’z ichiga sotsial zaruriyatlarga 
ajratmalarni oluvchi ish haqiga xarajatlarni o’zgartirishga qaratilgan ilmiy – tеxnik 
tadbirlarni amalga oshirilishi bilan asoslangan ularni o’sishining umumiy xammadagi 
intеnsiv va ekstеnsiv harakatlar hisobiga o’sishlarini ulushi; 
8) xodimlar sonidan nisbatan tеjalish.