O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti psixologiya va ijtimoiy fanlar fakulteti

9-mavzu. Ota-onalarqarovisizqolganbolalarbilanijtimoiyishnazariyasivaamaliyoti
REJA:

1. 
   Ota-onalarqarovisizqolganbolalarijtimoiyishningkategoriyasisifatida.
   
2. 
   Ota-onalarqarovisizqolganbolalarbilanijtimoiyish: tarixvazamonaviylik.
   
3. 
   Ota-onaqarovisizqolganbolalarbilanishlashningnormtiv-xuquqiyasosi.
   
4. 
   Ota-onaqarovisizqolganbolalarbilanishlashningshakllari.
   
5. 
   Ijtimoiyfaollik – insonfaoliyatishakllarimajmui. Yetimbolalarijtimoiyfaolligi.
   
6. 
   Yetimbolalaruchunmo’ljallanganmuassasalarningxususiyatlari: tajriba, kiiilarbilansosialaloqalarningyo’qligi, hayotningmoddiytomoninitushunmaslik, oiladagime’yoriyhayotto’g’risidashaxsiytajribaningyo’qligi, ahloqiyimmunitentningyo’qligi, sog’liqningyomondarajadaekanligi, yetimbolalarningdepressivholati.
   

Yetimbolalarvaota-onasiningqaramog’idanmahrumbo’lganbolalarniijtimoiyhimoyasikuchaytirilmoqda. Yetimbolalarvaota-onasiningqaramog’idanmahrumbo’lganbolalarniijtimoiyhimoyaqilishnikuchaytirishgaoidqo’shimchachora-tadbirlarto’g’risidagiPrezidentqaroriqabulqilindi.

Qarorgamuvofiq:2019 yil 1 martdan “Mehribonlik” uylarivabolalarshaharchalariningrahbarlarivatarbiyachilari, xalqta’limimuassasalaritarbiyachilariningbazaviytarifstavkasi 1,5 barobargaoshiriladivaumumta’limmaktablaribazaviytarifstavkasining 75 foizidarajasidabelgilanadi;
2019 yil 1 oktyabrdan tarbiyachilarning bazaviy tarif stavkalari maktablar bazaviy tarif stavkalariga tenglashtiriladi;
2019 yil 1 martdan oilaga tarbiyaga olingan har bir bola uchun to’lanadigan nafaqa miqdori 1,33 barobarga oshirilib, 820 000 so’mni tashkil qiladi;
2019 yil 1 oktyabrdan nuqsoni bo’lgan bolalar uchun ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarining rahbarlari va tarbiyachilariga ustama haqi lavozim maoshining 75 foizi miqdorida to’lanadi;
vasiylik va homiylik organlari xodimlariga transport xarajatlari uchun har oyda 170 000 so’m miqdorida kompensasiya to’lanadi;
oilaviy bolalar uylari tarbiyalovchi ota-onalarining bazaviy tarif stavkasi “Mehribonlik” uylari tarbiyachilari uchun belgilangan bazaviy tarif stavkasining ikki barobari miqdorida hisoblanadi.
“Ishonch telefonlari” orqali yetim bolalar va ota-onasining qaramog’idan mahrum bo’lgan bolalarga yordam ko’rsatish tizimi tashkil qilinadi.
Tarbiya muassasalari quyidagilardan ozod etildi:
yetim bolalarni joylashtirish bilan bog’liq hujjatlarni rasmiylashtirishdagi to’lovlardan;
yetim bolalarni himoya qilish maqsadida sudlarga ariza bilan murojaat qilishda davlat boji va boshqa to’lovlardan.
Banklar yetim bolalarga yosh oilalar uchun nazarda tutilgan shartlarda imtiyozli ipoteka kreditlari, shuningdek, tadbirkorlik faoliyati bilan shug’ullanish uchun kreditlar ajratadi. (Manbaa: Adliyavazirliginingtelegramdagi “Huquqiyaxborot” kanali).


Yetimbolalarvaota-onasiningqaramog’idanmahrumbo’lganbolalarnijoylashtirishningmuqobilshakllarinitanlash, oilainstitutinimustahkamlashhamdaijtimoiyyetimliknioldiniolishtiziminitakomillashtirishchora-tadbirlarito’g’risida
ID-3167
O’zbekistonRespublikasining “Bolahuquqlariningkafolatlari to’g’risida”giQonunigamuvofiqijtimoiyhimoyagamuhtojbolalarniqo’llab-quvvatlashtiziminiyanadakuchaytirishvaO’zbekistonRespublikasiPrezidentining “Yetimbolalarvaota-onasiningqaramog’idanmahrumbo’lganbolalarniijtimoiyhimoyaqilishnikuchaytirishgaoidqo’shimchachora-tadbirlarto’g’risida” 2019 yil 11 fevraldagiPQ-4185-sonqaroriijrosinita’minlashmaqsadidaVazirlarMahkamasi qarorqiladi:

1. 
   Quyidagilar:
   

“2019-2023 yillarda Mehribonlik uylarini noinstitusionallashtirish dasturi” 1-ilovaga muvofiq;
Yetim bolalar va ota-onasining qaramog’idan mahrum bo’lgan bolalarni oilaga (farzandlikka olinishi, vasiylik, homiylik belgilanishi yoki tutingan oilaga (patronat) berilishi) qabul qilayotgan nomzod (shaxs)larni (keyingi o’rinlarda tutingan ota-onalar deb yuritiladi) tanlash va kuzatib borish hamda nazorat qilish tartibi to’g’risidagi nizom 2-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.

2. 
   O’zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi “Oila” ilmiy-amaliy tadqiqot markazi, Moliya vazirligi, manfaatdor vazirliklar, idoralar, Respublika bolalar ijtimoiy moslashuvi markazi va boshqa jamoat tashkilotlar bilan birgalikda: