Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi samarqand davlat universiteti maktabgacha ta`lim kafedrasi

Individ (lotincha “individium”) - bo‘linmas, alohida shaxs, yagona ma’nolarini anglatadi.
Individuallik - tarbiya jarayonini amalga oshirishda bolaning shaxsiy xususiyatlari va yashash sharoitlarini chuqur bilish hamda hisobga olish.
Rivojlanish – shaxsning fiziologik va intellektual o‘sishida namoyon bo‘layotgan miqdor va sifat o‘zgarishlarning mohiyatini ifoda etuvchi murakkab jarayon.
Faoliyat - inson tomonidan tabiiy va ijtimoiy hayotni maqsadga muvofiq o‘zgartirishga yo‘naltirilgan ijtimoiy-tarixiy turmushning o‘ziga xos shakli.
YOsh xususiyatlari - muayyan bir yosh davriga xos bo‘lgan anatomik, fiziologik (jismoniy) va psixologikxususiyatlar.
Ijtimoiylashuv –ijtimoiy munosabatlar jarayonida faol ishtirok etishi asosida shaxsning hayot va ishlab chiqarish jarayoniga moslashuvi bo‘lib, uzoq davom etadigan murakkab jarayon.
Nazorat uchun savollar:

1. 
   Tarbiyaning maqsadi nimadan iborat?
   
2. 
   Shaxsan Siz tarbiyaning vazifalarini qanday tushunasiz?
   
3. 
   Tarbiyaning turlarini tasvirlab bering.
   
4. 
   Tarbiya jarayonining o‘ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat?
   

Test topshiriqlari:

1. 
   Ta’lim oluvchilarni fan asoslariga oid bilimlar tizimi bilan qurollantirish ijtimoiy tarbiyaning qaysi yo‘nalishi asosida amalga oshiriladi?
   

a) axloqiy tarbiya;
v) jismoniy tarbiya;
s) aqliy tarbiya;
d) mehnat tarbiyasi;
e) estetik tarbiya.

2. 
   Qaysi javob variantida tarbiya jarayonining xususiyatlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
   

a) dialektik jarayon;
v) texnologik jarayon;
s) gnostik jarayon;
d) diagnostik jarayon;
e) aniq maqsadga yo‘naltirilgan, ko‘p qirrali, uzoq muddatli, yaxlit tizimli, ikki tomonlama aloqa, qarama-qarshiliklardan iborat jarayon.

3. 
   SHaxsning rivojlanishida muhim ahamiyatga ega individual xususiyatlariga berilgan to‘g‘ri ta’rifni belgilang:
   

a) shaxs rivojlanishidagi umumiylik;
v) shaxs rivojlanishidagi o‘ziga xoslik;
s) tarbiya jarayonini amalga oshirish;
d) o‘quvchilarning yosh va pedagogik-psixologik xususiyatlariga asoslanish;
e) barcha javoblar to‘g‘ri.

4. 
   Nima uchun V-VII ba’zi o‘quvchilarning o‘zlashtirishi va intizomi susayadi?
   

a) sinf rahbari va o‘qituvchilar ularga boshlang‘ich sinfdaginga qaraganda kam e’tibor beradi;
v) o‘quvchilar o‘qishning yangi talablari va sharoitiga o‘rganmagan yoki tayyor emaslar;
s) boshlang‘ich sinf o‘quvchilari rivojlanishida V sinfda o‘qish uchun zarur bo‘lgan masalalarga e’tibor berilmagan;
d) mazkur davrda o‘quvchilarning rivojlanishi ularning yosh xususiyatlariga bog‘liq;
e) barcha javoblar to‘g‘ri.