O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi samarqand davlat universiteti Pedagogika fakultеti Boshlang`ich ta'lim metodikasi kafеdrasi

3-§. Matematika darslarida o`qitishning texnik vositalari

Boshlang`ich sinflarda texnik vosita sifatida ekran qo`llanmalar keng qo`llaniladi:

1. Dinamik va 2. Statik qo`llanmalarga bo`linadi.
1. Dinamik qo`llanmalarga kinolavha, kinofilm, videotasvir kabi harakatli vositalar kiradi. Lekin davlat tomonidan boshlang`ich matematika uchun ular tayyorlanmagan.
2. Statik qo`llanmalarga diafilm, diapozitivlar, kiradi.
«O`zbekkinoxronika» studiyasi o`zbek tilida bir qator diafilm ishlab chiqargan.
Diafilm – 36-40 kadrli uzluksiz lentadan iborat bo`lib, har bir kadrga tushurilgan teksti (subtitr) berilgan va kadrlar ma'lum tartibda joylashtirilgan. Diafilmlar asosan, o`tilgan materialni mustahkamlash, takrorlash, o`rgatuvchi va nazorat qiluvchi har xil mustaqil ishlarni o`tkazishda foydalanishni ko`zda tutib tuziladi.
Diapozitivlarning diafilmdan farqi shuki, diapozitivlar bir – biri bilan bog`lanmagan alohida (topshiriq, savol, masala) kadrlardan iborat. Ular mustaqil va nazorat ishi o`tkazish, so`rashni tashkil qilish imkonini beradi.
Bundan tashqari, o`qitishning texnik vositalari Epidiaskop va kodoskoplardan keng foydalaniladi.
Epidiaskop – darslik, qo`llanmalardagi rasmlarni ko`rsatadi. Undan foydalanish uchun sinf xonasini butunlay qorong`u holatga keltirish zarur.
Kodoskop esa oyna, rentgen plyonkasi, sellofon, polietilen kabi materiallarga rangi siyohlarda yozilgan tasvirlarni ko`rsatadi. Kodoskopdan foydalanish uchun bir oz qorong`ulashtirilgan yoki yorug` xonadan ham foydalanish mumkin. Tayyorlangan o`quv materiallari kodopozitivlar deb ataladi.
O`qituvchi misollar, chizmalar, uy vazifalari namunalarini kodopozitivda tayyorlab, vaqtni bekor ketishini oldini oladi.


Nazorat uchun savollar:

1. O`qitish vositalarining turlari va ularga qo`yiladigan umumiy talablarni tushuntiring.

2. Boshlang`ich sinflar matematika darsliklari, o`quv qo`llanmalari va boshqa adabiyotlar tuzilishi va ulardan foydalanish uslublarini ayting.
3. Matematikadan ko`rsatma qo`llanmalar turlarini izohlang.
4. Matematika darslarida o`qitishning qanday texnik vositalaridan qay tarzda foydalanish mumkin, ularning afzalliklari va noqulayliklari nimada?
5. O’quvchilar uchun matematikadan o’quv qo’llanmalarining va o’qituvchilar uchun metodika qo’llanmalarning asosiy funksiyalari nimalardan iborat?
6. Siz qanday ekron qo’llanmalarini bilasiz? Ularning qisqa harakteriskasini bering.