O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti filologiya fakulteti

Kirish. “O‘zbek dialektologiyasi” fanining maqsad va vazifalari

Download 7,16 Mb.

bet	4/76
Sana	02.07.2022
Hajmi	7,16 Mb.
	#729975

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 76

Bog'liq
O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi s

Kirish. “O‘zbek dialektologiyasi” fanining maqsad va vazifalari	2		2
8
2.	Transkripsiya	4	2	2	6
3.	O‘zbek shevalarining tasnifi	4	2	2	8
4.	O‘zbek shevalarining o‘rganilishi	4		2	8
5.	O‘zbek shevalari fonetikasi va fonologik qonuniyatlar	2	2		8
6.	O‘zbek shevalari leksikasi va leksikografiyasi	2	2		6
7.	O‘zbek shevalari morfologiyasi va so‘z yasalishi	4		2	8
8.	O‘zbek shevalari sintaksisi	2	2		8
9.	Qarluq-chigil-uyg‘ur lahjasining muhim xususiyatlari	2		2	8
10.	Qipchoq, o‘g’uz lahjasining muhim xususiyatlari	4	2		6
11.	Areal lingvistika	2	2		8
12.	Adabiy til va dialekt munosabati	2		2	8
Jami: 150		34	14	12	90

FANDAN BAHOLASH MEZONI VA TARTIBI
«O‘zbek dialektologiyasi» fanidan talabalar bilimini baholash Samarqand davlat universitetida ta’limning kredit tizimi sharoitlarida talabalar bilimini nazorat qilish tartibi va baholash mezonlari toʻgʻrisida yoʻriqnoma»ga asosan amalga oshiriladi.
Fan uchun ajratilgan jami kredit (soat) miqdori: 5 (150 soat)

Nazorat turi	Ajratilgan jami ball	Nazorat (topshiriq) shakli	Ballarning taqsimlanishi	Saralash bali
Oraliq nazorat	50 ball	Nazorat ishi: 1. Yozma ish (2 ta savol) 2. Yozma ish (2 ta savol)	20 ball: 10 ball; 10 ball.	30 ball
		3. Talaba faoliyati (amaliyot va seminar darslaridagi)	10 ball (mashgʻulotlar soniga boʻlinadi)
		4. Mustaqil ish	20 ball (topshiriqlar soniga boʻlinadi)
Yak	niy nazorat 50 ball	Yozma ish (5 ta savol) yoki Test (50 ta savol)	50 ball (har bir savolga 10 balldan) 50 ball (har bir savolga 1 balldan)	30 ball

Fan boʻyicha yuqorida keltirilgan nazoratlarda toʻplangan reyting umumlashtiriladi hamda yakunda ballar 5 baholik tizimga quyidagicha konvertasiya qilinadi:

87-100 ball – 5 (a’lo);
73-86 ball – 4 (yaxshi);
60-72 ball – 3 (qoniqarli);
0-59 ball – 2 (qoniqarsiz).

Asosiy adabiyotlar:

1.Решетов В. В., Шоабдураҳмонов Ш. Ўзбек диалектологияси.Т., 1978.
2.Тўйчибоев Б., Ҳасанов Б. Ўзбек диалектологияси. Абдулла Қодирий номидаги халқ мероси нашриёти, Т., 2004.
3.Enazarov Т., Karimjonova V va boshqalar. O‘zbek dialektologiyasi.- Toshkent: Universitet , 2012.
4. Asherbayev S.Аширбоев С. O‘zbek dialektologiyasi.- Toshkent - 2016, -B 150.

Qo‘shimcha adabiyotlar:

Бегалиев М.Қ. Ўзбек тилининг Қорабулоқ шеваси лексикаси.- Тошкент: Иқтисод-Moлия, 2007.

Жўраев Б. Ўзбек адабий тили ва диалектлари. – Тошкент: Фан,1963.

Муродова Н. Ўзбек адабий тили ва шевалар лексикасининг қиёсий тадқиқи. – Тошкент: Фан, 2005.

Нафасов Т. Қашқадарё ўзбек халқ сўзлари. – Тошкент: Мухаррир, 2011. 466 бет.

Ражабов Н. Ўзбек шевашунослиги.- Тошкент: Ўқитувчи,1996.

Решетов В. В. Ўзбек диалектларини монографик ўрганиш // ЎТА.1960. 1-сони.

Ўзбек шевалари лексикаси.Т.,Фан.1991.

Шоабдураҳмонов Ш. Ш. Ўзбек адабий тили ва ўзбек халқ шевалари. Т., 1962.

Решетов В. В., Шоабдураҳмонов Ш. Ўзбек диалектологияси.- Тошкент: Ўқитувчи, 1962.

Решетов Б.Б. Ўзбек шеваларининг классификацияси // ЎТА. 1966.

Шоабдураҳмонов Ш. Ш. Ўзбек адабий тили ва ўзбек халқ шевалари. – Тошкент: Ўқитувчи, 1962.

Шоимова Н. Қашқадарё ўзбек қипчоқ шевалари лексикаси. – Қарши: Насаф, 2000.

Ўзбек диалектологиясидан материаллар. 1-қисм.- Тошкент: Фан, 1957.

Ўзбек диалектологиясидан материаллар. 2-қисм.- Тошкент: Фан, 1960.

Ўзбек шевалари морфологияси. – Тошкет: Фан, 1984.

Ўзбек диалектологияси. ЎУМ, ЎзМУ 2011. Ўзбек филологияси факултети кутубхонаси.

Маматов А.Ўзбек тили лексикологиясидан материаллар.Андижон тип шеваларда қариндош-уруғ атамаларининг қўлланиши (қиёсий-этимологик тарзда).Т.,2009.240 б.

Суванова Р. Ўзбек диалектологияси фанидан материаллар. Самарқанд 2013.

http: // www.schneid 9.de / S sprache/ lingvistik/ ling 11.pdf.
http: // www. uni- Leipzig de/~fsger/ materialien/ Texte/Lexikologil. Pdf.

http: // www. ut, uz / eng/ today/ Europe recognizes her discovery. mgr.
http: // www. uzbekistan. be / press-releases/ 14-2008.htm #6 SOCIETY
http: // www.sfs.unituebingen de /~Iother / lexbuch/ Seminar 01/ skripte/ onomasic htm/

Fanning namunaviy va ishchi oʻquv dasturi

Fan/modul kodi O‘DM 2003		Oʻquv yili 2021-2022	Semestr 4	ECTS – Kreditlar 5
Fan/modul turi		Taʼlim tili Oʻzbek		Haftadagi dars soatlari 10
1.	Fan nomi «O‘zbek dialektologiyasi»		Auditoriya mashgʻulotlari (soat)	Mustaqil taʼlim (soat)	Mustaqil taʼlim (soat)
			60	90
2.	I. Fanning mazmuni Fanni o‘qitishdan maqsad – talabalarga o‘zbek shevalarining eng muhim xususiyatlari, ularning murakkab dialektal tarkibi, leksik, fonetik va grammatik tabiati haqida batafsil tushuncha va ma’lumot berish, zarur shroitlarda ulardan amalda foydalanish malakasini shakllantirishdan iborat. Fanning asosiy vazifalari: sheva lugʻatlarini tuzish, transkripsiya prinsiplarini o‘zlashtirib olishi va milliy tilning asosi bo‘lgan shevalar, ularning dialektal xususiyatlari hamda o‘zbek shevalarining muhim fonetik, leksik, grammatik xususiyatlarini tushuntirish, shevalarni tasniflashdagi yetakchi tamoyillarni o‘rganish va sheva matnlarini tahlil qilishdan iborat. Shuningdek, fan va taʼlim integratsiyasi mazmun mohiyatidan kelib chiqqan holda innovatsiyalarni taʼlim tizimiga keng jalb etish, zamonaviy axborot-kommunikasiya tizimidan keng foydalanish. II. Asosiy nazariy qism (maʼruza mashgʻulotlari) «O‘zbek dialektologiyasi» fani tarkibiga quyidagilar kiradi: 1-mavzu. Kirish. «O‘zbek dialektologiyasi» fanining maqsad va vazifalari (2 soat) “O‘zbek dialektologiyasi” fanining “O‘zbek tili va adabiyoti” yo‘nalishi bo‘yicha pedagoglar tayyorlashdagi ahamiyati. “O‘zbek dialektologiyasi” kursining turlari. O‘zbek shevalari milliy tilning quyi bosqichi, o‘zbek tilining asosi ekanligi. Tilshunoslikda sheva, dialekt, lahja terminlari defenetsiyasi. O‘zbek tilining dialectal tarkibi va ular murakkabligining ijtimoiy va tarixiy interpretatsiyasi. 2-3-mavzu. Transkripsiya(4 soat) Transkripsiya turlari. Fonetik va fonologik transkripsiya. Xalqaro transkripsiya. Transliteratsiya. Milliy transkripsiya. Turkiy tillar va lahjalarni o‘rganishda qo‘llaniladigan transkripsion belgilar. O‘zbek shevalarini o‘rganishda qo‘llaniladigan transkripsiyalar. Lotin alifbosiga asoslangan yangi o‘zbek yozuvidagi transkripsiyaga xos xususiyatlar 4-5-mavzu. O‘zbek shevalari tasnifi (4 soat) O‘zbek shevalarini tasniflashda yetakchi tamoyillar: hududiy, etnik, etnogenetik, lisoniy, lisoniy-hududiy (lingvoareal). O‘zbek shevalari tasniflari. Ularning yutuq va kamchiliklari. 6-7-mavzu. O‘zbek shevalarining o‘rganilishi (4 soat) O‘zbek shevalarining tarqalish hududlari. Turkiy tillar va lahjalarni o‘rganishda M.Koshg‘ariyning “Devonu lug‘atit turk” asarining ahamiyati. Abu Rayhon Beruniyning shevashunoslikka qo‘shgan hissasi. Mahmudxo‘ja Behbudiyning va Ashurali Zohiriylarning o‘zbek shevalari xususidagi muhim fikrlari. O‘zbek xalq shevalarini o‘rganishda rus turkologlarining ishtiroki. O‘zbek shevashunosligida yaratilgan dialektologik tadqiqotlar. 8-mavzu. O‘zbek shevalari fonetikasi va fonologik qonuniyatlar (2 soat) O‘zbek shevalarining fonetik xususiyatlari. Shevalar vokalizmi va konsonantizmi. O‘zbek shevalaridagi va o‘zbek adabiy tilidagi unlilar munosabati. O‘zbek shevalaridagi undoshlar tasnifining o‘ziga xos jihatlari. Singarmonizm qonuni va uning turlari. Umlaut. O‘zbek shevalaridagi nutq tovushlarining kombinator va pozitsion o‘zgarishlari va turlari. Fonetik jarayonlar. 9-mavzu. O‘zbek shevalari leksikasi va leksikografiyasi (2 soat) O‘zbek shevalari leksikasi tushunchasiga bo‘lgan qarashlar. ning adabiy tildan farq qiladigan ba’zi harakterli lug‘aviy xususiyatlari. Shevalarning tarixiy jihatdan leksik qatlamlari. Shevalarning o‘z so‘zlari. Shevalararo leksik moslik (variant) masalasi. Sheva so‘zlari va jargonlar. O‘zbek shevalari leksikografiyasi masalalari. Download 7,16 Mb. Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 76

O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti filologiya fakulteti

Kirish. “O‘zbek dialektologiyasi” fanining maqsad va vazifalari

Kirish. “O‘zbek dialektologiyasi” fanining maqsad va vazifalari

Transkripsiya

O‘zbek shevalarining tasnifi

6-7-mavzu. O‘zbek shevalarining o‘rganilishi (4 soat)

8-mavzu. O‘zbek shevalari fonetikasi va fonologik

qonuniyatlar (2 soat)

9-mavzu. O‘zbek shevalari leksikasi va leksikografiyasi (2 soat)