O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti «Xalqaro turizm va turizm servisi» kafedrasi

Tayanch iboralar: Turizm sohasidagi islohotlar, xususiylashtirish va davlat tasarrufidan chiqarish, konvensiyalar, xalqaro pakt, sotsiologiya, psixologiya, iqtisodiyot, xalqaro turizm huquqi, turist, turistlik faoliyat, ekskursiya faoliyati, O‘zbekistonda turizmning mohiyati.
Mustaqil nazorat qilish uchun topshiriq va savollar:

1. 
   «Turizm asoslari» kursi nimani o‘rgatadi?
   
2. 
   Kursning maqsadi nimalardan iborat?
   
3. 
   Kursning vazifasini ta’riflab bering?
   
4. 
   Kursning boshqa bilimlar tizimida tutgan o‘rni qanday?
   
5. 
   Nima uchun mazkur kurs turizmga oid fanlarning alifbosi deyiladi?
   
6. 
   O‘zbekistonda turizmning mohiyati nimadan iborat?
   
7. 
   O‘zbekistonda turizmni rivojlantirish bosqichlari nimalarni ifodalaydi?
   

20
8. Turizm sohasining iqtisodiy fanlar bilan aloqasi nimadan iborat?
2. SAYOHATCHI VA SAYOHAT, TURIST HAQIDAGI TUSHUNCHALAR
Reja:

1. 
   Ilk sayohatchilar va sayohatlar tarixi.
   
2. 
   Markaziy Osiyo sayohatchilari
   
3. 
   Turizm tushunchasi va uning shakllanish tarixi.
   
4. 
   Sayohatlarning moddiy ta’minlash jihatlari
   

2.1. Ilk sayohatchilar va sayohatlar tarixi
Sayohat va turizm (travel and tourism) - bir-biri bilan bog‘liq tushuncha bo‘lib, ular inson hayot faoliyatining ma’lum bir tarzini ifodalaydi. Bu dam olish, faol yoki passiv ko‘ngil ochish, sport, atrof-muhitni anglash, savdo, fan, da’volanish va boshqa ko‘plab jihatlarni kamrab oladi. Birok, bunda har safar sayohatni boshqa faoliyat turlaridan ajratib turuvchi o‘ziga xos harakat - insonning vaqtinchalik boshqa joyga, mamlakatga, qit’aga borishi, uning doimiy yashash joyidan uzoqlashishi mavjud bo‘ladi.
Sayohatlar ayrim shaxslar tomonidan alohida, yagona maqsad va qiziqishga ega bo‘lgan shaxslar tomonidan ekspeditsiyalar, jumladan, harbiy ekspeditsiyalar tuzgan holda amalga oshirilib, ular tarkibiga yuzlab va xattoki minglab mutaxassislar, diplomatlar, migrantlar va ko‘chib yuruvchilar ham kiradi. Dengiz, havo va boshqa transport vositalari ekipajlari oylab o‘z uylarida bulmaydilar, shu tarika, ular uchun sayohat turmush tarzi, kunlik ish faoliyati bo‘lib hisoblanadi.